Wie is wie in Toorops De sfinx (1892)?

Ik weet niet of dit bekend is, kan er niets over vinden, dus bij deze een mogelijk aardig detail aangaande het grootste Nederlandse symbolistische schilderkunstige meesterwerk. In de zomer van 1970 haalt Hermine Schuijlenburg in een gesprek met Dick Veeze herinneringen  op aan de mensen in de kringen rond Toorop en De Nerée rond 1900. Een van die mensen was mevrouw (H. van?) Warmelo die Toorops Sfinx in 1900 in Brussel had gekocht (cf. Van Wezel 2016, p. 130). Zij zou het later schenken aan het Haags Gemeentemuseum zodat u en ik het in de eeuw daarna rustig zouden kunnen bewonderen. Schuijlenburg vertelde:

‘(…) nog dat haar (Van Warmelo’s, s.b.)  moeder, mevrouw Kist [?,s.b.] bevriend was geweest met Toorop. Zij had het werk de Sfinx in haar bezit gehad, waarop Toorop haar links bij de verhevenen had afgebeeld.’  (Transcriptie door Veeze in diens De Nerée-archief in bruikleen door auteur.)

Hoewel ik niet helemaal begrijp hoe het zat met de eigendom, blijkbaar was mevrouw Kist de eerste bezitter?, beeldde Toorop, zoals hij vaker pleegde te doen, bekenden in zijn werken af en heeft dat blijkbaar ook in De sfinx gedaan. Dat is aardig, want het plant de symbolistische schilderkunstig idée weer een stukje terug op aarde. Interessant is denk ik dat het werk oorspronkelijk Les Ames autour de Sphinx genoemd werd. Dat zou je kunnen interpreteren als dat niet de sfinx centraal staat maar die zielen eromheen. De sfinx is dan, als zo vrij mag zijn, Toorop himself, een enorme womanizer met talloze aanbidsters, zielen, om hem heen. Et voilà, meteen gratis een nieuwe interpretatie van De sfinx voor onder uw afgetuigde kerstboom.

Dat Toorop-esque dames echt bestonden is natuurlijk een feit. Zo schrijft Sanne Bruinier (Bruinier 1993) in een brief aan Thorn Prikker dat iemand haar ’té Toorop-achtig’ vindt. Kan natuurlijk ook. Dus als een van deze Toorop-esque dames mevrouw Kist was, wie was dan de rest?  Wie het weet mag het immer zeggen.

 

 

 

 

 

2 gedachten aan “Wie is wie in Toorops De sfinx (1892)?”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *