Aan het eind van 1904 doken ze voor het eerst in Duitsland op: de sprekende of zingende briefkaarten. Het gaat om een kaart waaraan een klein schijfje van celluloid was vastgelijmd dat op een grammafoon kon worden afgespeeld. Op het plaatje stond muziek of — als de afzender over de juiste apparatuur beschikte — een persoonlijk ingesproken boodschap.
Opmerkelijk is onder hoeveel namen de vinding bekendstaat: Sprechende Postkarte, Musik-Postkarte, Schallplatten-Postkarte, Tonbild-Postkarte, Talking Card, Gramophone Record Postcard, Phonogram Card, Singing Postcard, Carte Postale Parlante, Phono-Postal, Carte-Disque, enzovoort.
Ongetwijfeld zal het curiosum rond die tijd ook zijn weg naar Nederland hebben gevonden. Onder welke naam het hier is geïntroduceerd, is mij niet bekend — de titel van dit stukje is slechts mijn vertaling van één de vele aanduidingen. Zijn er in Nederland eigenlijk verzamelaars van deze… euh… toonbeeldkaarten?
De geschiedenis van het fenomeen (‘Phono-Karten — eine industrie-archäologishe Entdeckungsreise’) staat hier (pdf-file) en hier (deel twee) uitgebreid beschreven.