Cultuur rond 1900

Eerder in Amerika dan in Engeland: Televisie-uitzendingen

Op deze dag in 1928 is de Amerikaanse zender WRNY gestart met het eerste reguliere televisieprogramma ter wereld, en was daarmee vóór op de recentelijk in deze kolom reeds genoemde Baird TV Company in Londen, die in hetzelfde jaar met uitzenden is begonnen. Zie de betreffende Terzijde van gisteren, 13 augustus.

Ouverture van Joseph Joachim in ARD Radiofestival, zondagavond

De regionale Duitse radiozenders, die onder de ARD vallen, presenteren hedenavond een concert uit het Festival Mecklenburg-Vorpommern 2011 met drie composities, die tijdens het fin de siècle zijn geschreven. Hoewel van grote klasse, zijn de twee meesterstukken van Johannes Brahms in deze context minder interessant dan de zelden gespeelde Ouverture, opus 13 (1861) ter nagedachtenis van de Duitse dichter Heinrich von Kleist, gecomponeerd door de violist Joseph Joachim (1831-1907). Details zijn te vinden in het heden gepubliceerd artikel op de aan onze site gelieerde Tempel der Toonkunst.

“Mooie momenten en vervelende kwartiertjes”, vond Gioacchino Rossini

Heden, vanaf 17:15 uur tot 21:50 uur, onderbroken door een pauze van vijftien minuten, presenteert Arte-tv vanuit het Hol van de Leeuw, het Festspielhaus te Bayreuth, het muziekdrama Lohengrin uit 1850 van Richard Wagner (1813-1883). De ware adepten van het Wagner-gebeuren zullen niet gelukkig zijn (geweest) met de mening die Gioacchino Rossini (1792-1868) over het oeuvre van zijn collega heeft geventileerd: “Wagner heeft mooie momenten, maar vervelende kwartiertjes.” Helaas gaat dat op voor deze opera over de zwaanridder Lohengrin. Doch het kan echter nog (veel) erger, maar daarover later. In ieder geval bewijst het dat ook het Genie zwakke(re) momenten kent. Gegevens over de uitvoerenden, en nog een opvatting over Wagners muziek, zijn te vinden in een kort artikel van heden op de aan rond1900.nl gelieerde site Tempel van het Muziektheater.

John Logie Baird (1889-1946) kreeg bekendheid als Vader van de televisie

Op deze dag in 1889 werd de Schotse zakenman John Logie Baird geboren. De naam zal niet al te veel mensen (nog) iets zeggen. Hij was echter de man die de bijnaam kreeg Vader van de televisie, omdat hij met zijn Baird TV Company reeds in 1928 in de Britse hoofdstad televisie heeft verzorgd via het zogeheten Nipkow-systeem. De man is in 1946 gestorven.

Hubert Clark Hoover, president van de VS werd op 10 augustus geboren

Op deze dag in 1874 werd Hubert Clark Hoover geboren, de latere politicus en éénendertigste president van de Verenigde Staten, gedurende de jaren 1929-1933. Hij was de eerste die de beschikking over een telefoon op zijn schrijfbureau in het Witte Huis had. Hoover, die van oorsprong mijningenieur en schrijver was, overleed op 20 oktober 1964.

De musicus Max Tak werd eveneens een begrip in de radiojournalistiek

In het naoorlogse Nederland kenden vele duizenden radioluitsteraars de naam Max Tak, doch slechts als stem van de ontvanger in de huiskamer. Dat deze man zijn carrière als musicus was begonnen, en nog wel als vijftienjarige in het Concertgebouworkest, wisten niet veel vertegenwoordigers van zijn ‘gemeente’. […]

Op deze dag in 1892 overleed Matthias de Vries, initiator van ’t Groot WNT

Op deze dag in 1892 is de taalkundige Matthias de Vries overleden, die in 1820 was geboren, en nu nog steeds enige, zij het niet al te opzichtige, roem geniet. Hij was de initiator van het Grote Woordenboek der Nederlandse Taal, waarvan de allereerste aflevering in 1864 is verschenen, en waaraan is verder gewerkt door een hele redactie, totdat het eind 1998 compleet was. In vakkringen en onder liefhebbers van woordenboeken staat het bekend als De Vries en Te Winkel. Daarmee was het grootste woordenboek ter wereld, van één taal, een feit. Het was in ieder geval iets zo bijzonders dat buitenlandse televisiestations daarvan in nieuwsrubrieken mededeling hebben gedaan. Matthias de Vries was van 1848 tot 1853 hoogleraar Nederlands aan de Rijksuniversiteit te Groningen.

BBC Proms-concert met een geheel Scandinavisch programma

Van de Scandinavische muziekmeesters, die tijdens een BBC Prom-concert aan bod komen, zijn de Noor Edward Grieg en de Fin Jean Sibelius heel wat bekender dan hun vakbroeder van Deense bodem, Carl Nielsen. Maar ook die man heeft, zeker ook in onze tijd, muzikaal nog altijd veel te vertellen. […]

In 1899 werd op Schiermonnikoog een VVV-vestiging geopend

Hoewel het er aanvankelijk niet op zal hebben geleken dat het instituut op het eiland Schiermonnikoog een lang leven zou zijn beschoren, heeft het zich er toch al 112 jaar staande gehouden: de VVV-vestiging, die aldaar op 5 augustus 1899 werd geopend, in de hoop ertoe te kunnen bijdragen dat het toerisme op het eiland zou worden gestimuleerd. In den beginne was dat bepaald geen succesvolle onderneming.

Gustav Mahlers Tweede Symfonie onder Gustavo Dudamel op BBC Proms

In het kader van de vele Gustav Mahler-evenementen in het tweede achtereenvolgende jaar dat, onder meer, aan die componist is gewijd, wordt diens Tweede Symfonie op de avond van vrijdag 5 augustus gespeeld op één der BBC Proms 2011 in de Albert Hall te Londen, door het Simon Bolivar Symphony Orchestra onder Gustavo Dudamel.