Geheim Den Haag: Vrijmetselaarstempels en andere esoterische gebouwen in de Hofstad

Den Haag was rond 1900 het Nederlandse centrum voor vrijmetselarij, spiritualisme, theosofie, antroposofie en andere esoterische stromingen. Twee kunsthistorici hebben tientallen ‘geheime’ locaties uit die periode opgespoord en beschreven. Hun architectuurgids, het tweede deel in de serie ‘Den Haag rond 1900’, is het eerste overzicht van esoterische locaties in de stad, van tempels tot gewone woonhuizen. Sommige zijn gesloopt en vergeten, andere nog altijd in gebruik. […]

Den Haag was rond 1900 het Nederlandse centrum voor vrijmetselarij, spiritualisme, theosofie, antroposofie en andere esoterische stromingen. Twee kunsthistorici hebben tientallen ‘geheime’ locaties uit die periode opgespoord en beschreven. Hun architectuurgids, het tweede deel in de serie ‘Den Haag rond 1900’, is het eerste overzicht van esoterische locaties in de stad, van tempels tot gewone woonhuizen. Sommige zijn gesloopt en vergeten, andere nog altijd in gebruik. […]

Museum Mesdag maakt conservatieve draai

Kunst- en cultuurblog K&WH maakt zich boos over het nieuwe beleid van het Museum Mesdag. In de jaren negentig van de vorige eeuw is het negentiende-eeuwse interieur van het Haagse museum zorgvuldig hersteld, zodat je in een authentieke context — zalen met donker behang en schilderijen in rijen boven elkaar — kunst en kunstnijverheid uit deze periode kon bekijken. Nu wordt het museum geleid door een conservator van het Van Gogh Museum, die de met zoveel zorg gereconstrueerde inrichting als een ‘ratjetoe’ omschreef. De zalen zijn daarom heringericht met ‘meer ruimte voor de schilderijen’ en ‘ontdaan van visuele prikkels’. ‘In feite wordt het interieur daarmee deels teruggebracht in de toestand van voor de renovatie in de jaren ‘90,’ aldus K&WH.

Kunst- en cultuurblog K&WH maakt zich boos over het nieuwe beleid van het Museum Mesdag. In de jaren negentig van de vorige eeuw is het negentiende-eeuwse interieur van het Haagse museum zorgvuldig hersteld, zodat je in een authentieke context — zalen met donker behang en schilderijen in rijen boven elkaar — kunst en kunstnijverheid uit deze periode kon bekijken. Nu wordt het museum geleid door een conservator van het Van Gogh Museum, die de met zoveel zorg gereconstrueerde inrichting als een ‘ratjetoe’ omschreef. De zalen zijn daarom heringericht met ‘meer ruimte voor de schilderijen’ en ‘ontdaan van visuele prikkels’. ‘In feite wordt het interieur daarmee deels teruggebracht in de toestand van voor de renovatie in de jaren ‘90,’ aldus K&WH.

2011 Maeterlinck-jaar

In 2011, op 9 november om precies te zijn, is het honderd jaar geleden zijn dat Maurice Maeterlinck als eerste, en vooralsnog enige Belg de Nobelprijs voor Literatuur ontving. Hoewel het zwaartepunt van de activiteiten in dit Maeterlinck-jaar in het najaar ligt, vindt van 17 tot en met 21 mei de aftrap plaats in de vorm van de wereldpremière van een nieuwe opera naar het werk van Maeterlinck: L’Intruse. Later dit jaar wordt er onder meer een integrale Nederlandse vertaling van Maeterlincks poëzie gepresenteerd, en zijn er verschillende tentoonstellingen te bezoeken. Zie voor het volledige programma de speciaal voor deze gelegenheid gemaakte website maeterlinck100.be.

In 2011, op 9 november om precies te zijn, is het honderd jaar geleden zijn dat Maurice Maeterlinck als eerste, en vooralsnog enige Belg de Nobelprijs voor Literatuur ontving. Hoewel het zwaartepunt van de activiteiten in dit Maeterlinck-jaar in het najaar ligt, vindt van 17 tot en met 21 mei de aftrap plaats in de vorm van de wereldpremière van een nieuwe opera naar het werk van Maeterlinck: L’Intruse. Later dit jaar wordt er onder meer een integrale Nederlandse vertaling van Maeterlincks poëzie gepresenteerd, en zijn er verschillende tentoonstellingen te bezoeken. Zie voor het volledige programma de speciaal voor deze gelegenheid gemaakte website maeterlinck100.be.

Bladmuziek in de art nouveau-stijl

Illustrated Sheet Music: een verslavende website met prachtige afbeeldingen van geïllustreerde bladmuziek in de stijl van art nouveau en art deco. Het gaat om een privécollectie van meer dan tienduizend exemplaren, voornamelijk afkomstig uit Frankrijk. (Via.)

Illustrated Sheet Music: een verslavende website met prachtige afbeeldingen van geïllustreerde bladmuziek in de stijl van art nouveau en art deco. Het gaat om een privécollectie van meer dan tienduizend exemplaren, voornamelijk afkomstig uit Frankrijk. (Via.)

Ongekuiste versie van The Picture of Dorian Gray verschenen

De Papieren Man brengt ons het nieuws dat nu voor het eerst de ongecensureerde versie van The Picture of Dorian Gray is uitgebracht. De roman, zoals die vanaf juni 1890 in afleveringen in Lippincott’s Monthly Magazine verscheen, was door Oscar Wilde zelf enigszins gekuist; al te duidelijk homoerotische toespelingen bleven achterwege. De versie die nu bij Harvard University Press is verschenen, komt overeen met het manuscript dat Wilde aanvankelijk inleverde bij zijn uitgever J.M. Stoddart.

De Papieren Man brengt ons het nieuws dat nu voor het eerst de ongecensureerde versie van The Picture of Dorian Gray is uitgebracht. De roman, zoals die vanaf juni 1890 in afleveringen in Lippincott’s Monthly Magazine verscheen, was door Oscar Wilde zelf enigszins gekuist; al te duidelijk homoerotische toespelingen bleven achterwege. De versie die nu bij Harvard University Press is verschenen, komt overeen met het manuscript dat Wilde aanvankelijk inleverde bij zijn uitgever J.M. Stoddart.

Tentoonstelling Thérèse Schwartze in Museum Van Loon verlengd

Vanaf februari is in Museum Van Loon de tentoonstelling over de societyschilderes Thérèse Schwartze te zien. De belangstelling voor de portretten van de Amsterdamse fine fleur bleek overweldigend: al meer dan 15.000 bezoekers bekeken 35-tal portretten van de Amsterdamse elite, waaronder bankiers, hoogleraren, toneelspelers en musici, alsook families als Van Loon, Van Eeghen en Van Ogtrop. Om nog meer belangstellenden de gelegenheid te geven de portretten te bekijken is de expositie nu met enkele weken verlengd, namelijk tot 23 mei.

Vanaf februari is in Museum Van Loon de tentoonstelling over de societyschilderes Thérèse Schwartze te zien. De belangstelling voor de portretten van de Amsterdamse fine fleur bleek overweldigend: al meer dan 15.000 bezoekers bekeken 35-tal portretten van de Amsterdamse elite, waaronder bankiers, hoogleraren, toneelspelers en musici, alsook families als Van Loon, Van Eeghen en Van Ogtrop. Om nog meer belangstellenden de gelegenheid te geven de portretten te bekijken is de expositie nu met enkele weken verlengd, namelijk tot 23 mei.

Expositie over het Victoriaanse estheticisme

In het Victoria and Albert Museum te Londen wordt momenteel een expositie gehouden over het Victoriaanse estheticisme. Daarin worden de bezoekers geconfronteerd met werken van William Morris (1834-1896), Dante Gabriel Rossetti (1828-1882) en Oscar Wilde (1854-1900).
In het programma Night waves van de Britse cultuurzender BBC Radio 3 — een vast onderdeel in hetgeen door de leiders van genoemde zender de ether wordt ingestuurd — komt op dinsdag 29 maart tussen 22:15 uur en 23:0 uur onze tijd, die bovengenoemde tentoonstelling aan bod.
Al dezen zijn meer dan eens in deze elektronische cultuurkrant de revue gepasseerd: de beide eersten onder meer in het kader van de ietwat dubieuze BBC-reeks over de Prerafaëlieten, welke werd uitgezonden in juli 2009.

In het Victoria and Albert Museum te Londen wordt momenteel een expositie gehouden over het Victoriaanse estheticisme. Daarin worden de bezoekers geconfronteerd met werken van William Morris (1834-1896), Dante Gabriel Rossetti (1828-1882) en Oscar Wilde (1854-1900).
In het programma Night waves van de Britse cultuurzender BBC Radio 3 — een vast onderdeel in hetgeen door de leiders van genoemde zender de ether wordt ingestuurd — komt op dinsdag 29 maart tussen 22:15 uur en 23:0 uur onze tijd, die bovengenoemde tentoonstelling aan bod.
Al dezen zijn meer dan eens in deze elektronische cultuurkrant de revue gepasseerd: de beide eersten onder meer in het kader van de ietwat dubieuze BBC-reeks over de Prerafaëlieten, welke werd uitgezonden in juli 2009.

Onbekende liefdesbrieven Lord Alfred Douglas ontdekt

In de State Library of New South Wales in Sydney zijn liefdesbrieven ontdekt die Lord Alfred Douglas, de minnaar van Oscar Wilde, schreef aan Maurice Schwabe. Tijdens het proces dat Wilde voerde tegen Markies van Queensberry, de vader van Douglas, is deze naam niet ter sprake gekomen, hoewel hij behoorde tot de vriendenkring van het tweetal.  Schwabe verbleef op dat moment in Australië, waardoor hij de dans kon ontspringen, en niet werd veroordeeld, evenmin als Douglas overigens, die zich in Egypte bevond. Oscar Wilde raakte in conflict met de vader van ‘Bosie’, omdat de markies de auteur van sodomie betichtte. Dit leidde uiteindelijk tot een van de meest beruchte en spraakmakende rechtszaken uit de Engelse geschiedenis; Wilde spande een proces aan wegens smaad, dat hij verloor. Oscar Wilde werd enige tijd later gearresteerd en veroordeeld tot twee jaar dwangarbeid wegens ‘onwelvoeglijkheid’. Lees meer hierover bij De Papieren Man.

In de State Library of New South Wales in Sydney zijn liefdesbrieven ontdekt die Lord Alfred Douglas, de minnaar van Oscar Wilde, schreef aan Maurice Schwabe. Tijdens het proces dat Wilde voerde tegen Markies van Queensberry, de vader van Douglas, is deze naam niet ter sprake gekomen, hoewel hij behoorde tot de vriendenkring van het tweetal.  Schwabe verbleef op dat moment in Australië, waardoor hij de dans kon ontspringen, en niet werd veroordeeld, evenmin als Douglas overigens, die zich in Egypte bevond. Oscar Wilde raakte in conflict met de vader van ‘Bosie’, omdat de markies de auteur van sodomie betichtte. Dit leidde uiteindelijk tot een van de meest beruchte en spraakmakende rechtszaken uit de Engelse geschiedenis; Wilde spande een proces aan wegens smaad, dat hij verloor. Oscar Wilde werd enige tijd later gearresteerd en veroordeeld tot twee jaar dwangarbeid wegens ‘onwelvoeglijkheid’. Lees meer hierover bij De Papieren Man.

‘De zomer beschrijf je het best op een winterdag’

Op nrc.nl bespreekt Kester Freriks De zomer beschrijf je het best op een winterdag, een selectie brieven van Henrik Ibsen (1828-1906). De toneelschrijver laat als correspondent nauwelijks het achterste van zijn tong zien; in tegenstelling tot die van zijn Zweedse rivaal August Strindberg, zijn zijn brieven veelal van zakelijke aard. ‘Zijn bedelbrieven aan de regering ten einde een jaarlijkse toelage te mogen ontvangen vallen op door de nederige toon. Dit is een andere Ibsen dan de bouwer van een imposant oeuvre aan toneelstukken’, aldus Freriks. Maar er zijn uitzonderingen, brieven die recht doen aan de mooie titel van het boek: die van een verliefde Ibsen-op-leeftijd aan jonge vrouwen en die waarin hij zich met de rolbezetting van zijn stukken bemoeit. Het brievenboek is een uitgave van De Arbeiderpers en kost 25 euro.

Op nrc.nl bespreekt Kester Freriks De zomer beschrijf je het best op een winterdag, een selectie brieven van Henrik Ibsen (1828-1906). De toneelschrijver laat als correspondent nauwelijks het achterste van zijn tong zien; in tegenstelling tot die van zijn Zweedse rivaal August Strindberg, zijn zijn brieven veelal van zakelijke aard. ‘Zijn bedelbrieven aan de regering ten einde een jaarlijkse toelage te mogen ontvangen vallen op door de nederige toon. Dit is een andere Ibsen dan de bouwer van een imposant oeuvre aan toneelstukken’, aldus Freriks. Maar er zijn uitzonderingen, brieven die recht doen aan de mooie titel van het boek: die van een verliefde Ibsen-op-leeftijd aan jonge vrouwen en die waarin hij zich met de rolbezetting van zijn stukken bemoeit. Het brievenboek is een uitgave van De Arbeiderpers en kost 25 euro.

Het woonhuis-atelier van de architect Pierre Cuypers in Roermond

Als je Pierre Cuypers zegt dan denken de meeste mensen aan het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam. Het woonhuis en atelier van de architect (1827-1921) in Roermond is veel minder bekend. Hier woonde het architectengezin, terwijl in de aangrenzende werkplaats meubels, beelden en architectuurmaquettes werden vervaardigd om de bouwhonger van het katholieke reveil te stillen. Een greep uit de Cuypers’ werkplaatsen is nu online te raadplegen op de website van het Historiehuis, waar het heerlijk klikken is door de ‘Top 100 bijzondere objecten’ van de collectie-Roermond.

Als je Pierre Cuypers zegt dan denken de meeste mensen aan het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam. Het woonhuis en atelier van de architect (1827-1921) in Roermond is veel minder bekend. Hier woonde het architectengezin, terwijl in de aangrenzende werkplaats meubels, beelden en architectuurmaquettes werden vervaardigd om de bouwhonger van het katholieke reveil te stillen. Een greep uit de Cuypers’ werkplaatsen is nu online te raadplegen op de website van het Historiehuis, waar het heerlijk klikken is door de ‘Top 100 bijzondere objecten’ van de collectie-Roermond.