Hebben we tegenwoordig wel eens de indruk dat het leven een ratrace is, ruim 100 jaar geleden was het niet veel minder…
Daar kijkt u van op?
Goed, het ging wellicht allemaal wat langzamer dan wij tegenwoordig gewend zijn, maar er diende, puur ter overleving, heel wat te gebeuren. Voorbeeld: in de streek waar ik waar ik nu woon bevond de textielindustrie zich toen op een hoogtepunt. Om een uur of vier, in het holst van de nacht, kraakten in dorpjes als Aalten of een stadje als Bredevoort de deurtjes open en begaven mensen zich te voet op weg om na tien à twaalf kilometer bij de textielfabriek in Bocholt (D) aan te komen. Dan volgde een werkdag van minimaal tien uur en werd daarna weer de terugtocht aanvaard. Zes dagen per week. Het woord vakantie kende men niet eens. Pensioen was voor een enkeling weggelegd. Kinderarbeid was nog heel gebruikelijk. Arbeidsinspectie, nooit van gehoord. Men werkte gewoon…
En niet alleen daar.
Het heeft me altijd verwonderd dat een relatief korte stijlperiode als de jugendstil zoveel architectuur, kunst en kunstnijverheid heeft opgeleverd. Kennelijk heeft dit arbeidsethos daar een ferme rol in meegespeeld. Het is goed om je dat eens te realiseren wanneer we de oogstrelende voorwerpen van die tijd bewonderen. Er kleeft op z’n minst zweet aan en misschien zelfs wel bloed. Dat geeft die voorwerpen misschien wel een nog grotere waarde dan we ze al toekenden. Er is voor geleden.
De jugendstil- en de art nouveau-kunstenaars hadden de ambitie om schoonheid – terug – in de wereld te brengen. En ze gingen daar heel ver in…
Hieronder enkele voorbeelden van ‘mooi’. En hier een 360 graden-view van een betegelde bakkerij uit Den Bosch.
