Ingezonden brieven
In aansluiting op de bijdrage van Peter Hoffman waarin hij de ‘Complete Avonturen van Sherlock Holmes’ van Arthur Conan Doyle in uw aandacht aanbeveelt, is het wellicht ook interessant nog eens te wijzen op een vrijwel onbekende kant van de arts Conan Doyle. In zekere zin is hij de Henriëtte Boas geweest van voornamelijk, doch niet bij uitsluiting, de Angelsaksische pers ten tijde van het fin de siècle. In net iets meer dan een halve eeuw, vanaf 1879 tot in het jaar van zijn overlijden, 1930, heeft de goede man ― die in eerste instantie ruime bekendheid genoot als veelzijdige verteller, maar daarnaast ook een maatschappelijk hervormer, historicus en een man van de daad is geweest ― vele honderden brieven over een heel scala aan verschillende onderwerpen gestuurd aan ‘de pers’, variërend van de meest vooraanstaande kranten tot en met menig dubieus vodje.
Bundeling
De bundeling van een selectie uit al die brieven is voor het eerst uitgegeven in 1986 en toont ons een Conan Doyle, die menigeen zich niet of nauwelijks kan voorstellen. Zo heeft hij zich geprofileerd als een hardnekkige campagnevoerder tegen onrecht, wat zich toespitste op twee toen beruchte misdaadzaken. Op het gebied van nationale en internationale thema’s bleek hij een zeer goed geïnformeerde polemist, en verder nam hij de pen ter hand in de strijd voor of tegen zaken, die hem aan het hart lagen. Daaronder baseball en vivisectie, ballistiek, alsmede het gebruik van de fiets in het kader oorlogshandelingen.
Laatstgenoemd vervoermiddel roept direct beelden in herinnering van scènes uit de opera Houdini (1977) van de Nederlandse componist Peter Schat (1935-2003) waarin Doyle ook een rol vervult, onder meer in het kader van zijn dikwijls ietwat geridiculiseerde spirit(ual)istische opvattingen en bezigheden. In een als Sherlock Holmes-outfit herkenbaar kostuum reed ‘hij’ ook op zo’n prachtfiets (met één monstergroot- en één miniwiel) over het podium van Theater Carré in Amsterdam, tijdens de première van Houdini op 29 september 1977.
The Unknown Conan Doyle: Letters to the Press. Compiled with an introduction by John Michael Gibson and Richard Lancelyn Green. Secker and Warburg, London, 1986. (Dit boek is via Internet nog op diverse plaatsen verkrijgbaar voor ongeveer dertig dollar.)