Laatst stuitte ik op dit vroege werk van Vasily Kandinsky (1866-1944) dat de Nacht symboliseert. De houtsnede is een combinatie van de stilistische motieven van enerzijds de jugendstil en anderzijds de Russische volkskunst uit Kandinsky’s vaderland. Tegelijkertijd kondigt het de opkomst van het expressionisme aan en doet het denken aan de houtsneden van kunstenaars als Emil Nolde en Ernst Ludwig Kirchner.
Expressionistische grafiek
De expressionisten haalden hun inspiratie uit het werk van neo-impressionisten als Van Gogh, Gauguin en Munch, maar ook in belangrijke mate uit de jugendstil. De laatste vormde vaak een uitgangspunt voor een ontwikkeling van deze kunstenaars richting de expressionistische stijl. Zij keken daarbij naar het abstraherende en decoratieve aspect van de kunst rond 1900.
Het werk is te bewonderen op de website die het MoMA maakte rondom grafiek en ander werk van het Duitse Expressionisme. Niet alleen Die Brücke en Der Blaue Reiter komen aan bod, maar ook vroege invloeden zoals bovenstaand werk van Vasily Kandinsky. Bovendien kan men zoeken op stijl, thema en techniek, maar ook op kunstenaar en op uitgever. En een aantal fantastisch mooie geïllustreerde boeken zoals Oskar Kokoschka’s Die Chinesische Mauer uit 1914 en Der Kopf van Ernst Barlach uit 1919 zijn volledig door te bladeren. Al met al zeer de moeite waard om eens te bekijken.
De website: http://www.moma.org/explore/collection/ge/index
Beeld: Vasily Kandinsky, De Nacht (grote versie), 1903. Houtsnede, 29,8 x 12,9 cm. Collectie MoMA New York.
Is niet zo bekend, die vroege Kandinsky toch? Of wel? Werd ie toen al opgemerkt? Curieus detail is dat Carel de Neree tot Babberich zijn werk wel kon waarderen!