“Dwaas — immers nùtteloos — protest”
Onlangs heb ik in de opruiming een boekje gevonden met de titel Sprekend verleden — Krantenlectuur 1795-1918, bijeengebracht en ingeleid door Dr C.G.L. Apeldoorn, en uitgegeven door J. Muusses te Purmerend in het jaar 1952. Wat daarin over de eerste tachtig à negentig jaar is verzameld uit de bovengenoemde periode, is niet direct interessant voor ons — en dus tevens úw — cultuurtijdschrift, maar de zestigste bijdrage, Herman Heijermans verontwaardigd, dateert van 10 mei 1904, en deze werd in de krant in kwestie [1] afgedrukt op 12 mei van dat jaar, voorafgegaan door de inleidende woorden: Wij ontvingen onderstaand schrijven:
Katwijk a/Zee, 10 mei 1904
Geachte Redactie!
Wilt u nog even dit dwaas — immers nùtteloos — protest opnemen? De voor Dinsdag a.s. aangekondigde opvoering van mijn stuk Ghetto, [2] in het Duitsch, door eene zich noemende “Internationale Literarische Bühne”, in het Grand Théâtre, geschiedt buiten mijne toestemming in eene niet-geautoriseerde vertaling. Daarenboven moet de vertooning, naar ik van Duitsche zijde weet, beneden het middelmatige zijn. Het is niet g e h e e l e n a l prettig op die manier in het eigen land bestolen te worden.
Hoogachtend,
Uw dw. dr.
H e r m. H e ij e r m a n s J r.
*****
[1] In het Voorbericht wijst de samensteller erop dat hij de artikelen heeft bijeengebracht uit “twee zeer bekende Nederlandse dagbladen van de laatste anderhalve eeuw.” Namen noemt hij niet, en dus is er van specificeren per artikel ook geen sprake. Het gaat echter om de Amsterdamsche Courant en het Algemeen Dagblad.
Een geïnteresseerde kan het alleraardigste boekje waarschijnlijk zeer voordelig verwerven: het staat sedert eind maart op ‘Marktplaats.nl’, met de vermelding dat het tegen elk aannemelijk bod zal worden verkocht (Boeken Labyrinth te Hengelo). Zelf heb ik het in januari voor 50 cent gekocht bij een antiquariaat waar men het meeste na twee jaar rigoureus opruimt, omdat men geen echte winkeldochters wenst.
[2] Heijermans’ toneelstuk Ghetto is uit 1898.
*****
Afbeelding
1. Herman Heijermans (1864-1924) leest de krant.
2. Voorzijde van het boekje met één en een kwart eeuw krantenlectuur.