Sociëteit met tal van culturele elementen
Op vrijdag 15 februari wordt in de huidige Groninger Sociëteit De Harmonie aan burgemeester Jacques Wallage het eerste exemplaar aangeboden van het boek van Jan Minderhoud over de geschiedenis van deze sociëteit, waarbij veel aandacht wordt besteed aan de zuiver culturele aspecten, zoals die van de muziekavonden. Aangezien we op dit weblog enkele artikelen aan die geschiedenis hebben gewijd [1], zullen we op die aspecten niet diep hoeven in te gaan; u kunt de bijdragen nog altijd weer nalezen. Maar in het boek van professor Minderhoud staat veel meer dan alleen die zaken welke betrekking hebben op muziek en de daaraan gelieerde mensen en instanties; hij vertelt bovendien het verhaal van de Vereeniging de Harmonie met de biljartavonden en de daaraan verbonden internationale competities, vanaf het fin de siècle. En dan ook nog de vele bokswedstrijden, de autoshows, de talrijke gymnastiekuitvoeringen, en niet te vergeten de schaakcompetities.
Omissie van TV Noord
Voorafgaande aan dat “eerste exemplaar” is verleden zaterdag reeds een paginagroot artikel door Paul Herruer verschenen in het Dagblad van het Noorden, en is op donderdag in het themaprogramma Noord Nu van TV Noord eveneens aandacht besteed aan het gebeuren, naar aanleiding van het verschijnen van dit boek. Helaas werd reeds in de
aankondiging vooraf een verkeerde trailer getoond, waarvan de beelden in de bijdrage zelf werden herhaald. Men liet een symfonieorkest in rok zien uit een periode dat de Groninger Orchest Vereeniging nog in jacquet speelde, maar men toonde ons niet het vereiste Bolt-orgel en het direct daarbij behorende concertpodium in de grote zaal van De Harmonie, maar het Maarschalkerweerd-orgel met links en rechts daarvan de trappen naar het podium van het Amsterdamse Concertgebouw in de Van Baerlestraat.
Duidelijke taal
Auteur Jan Minderhoud — emeritus hoogleraar Neurologie van het Academisch Ziekenhuis Groningen, dat tegenwoordig Universitair Medisch Centrum Groningen heet — komt daar enkele malen aan het woord op zijn nuchter humoristische wijze, waarbij hij ook niet nalaat te wijzen naar de ware verantwoordelijken voor de schandalige 
sloop in 1973 van de unieke concertzaal van dat Harmonie-gebouw die qua akoestiek tot de wereldtop behoorde en door tal van internationale dirigenten en solisten ook als zodanig is ondergaan, en waarvoor veel en intensief is gepleit, maar politci waren toen, en zijn nu nog altijd, veelal doof èn blind. Al moet daar voor de volledigheid aan worden toegevoegd dat de huidige burgemeester van Groningen, in de woelige nadagen en de periode van de sloop wethouder van diezelfde stad, niet zo lang geleden aan de oprichter van het comité Redt de Harmonie alsnog zijn excuus heeft aangeboden voor de wijze waarop de zaken toen zijn gelopen.
Grote verdienste
Niet alleen is het een grote verdienste van de schrijver dat hij alles met betrekking tot de bewuste vereniging en het daaraan heel lang gelieerde muziekgezelschap op een rij heeft gezet, maar ook dat hij zich daarbij heeft laten adviseren door een hele reeks kenners uit de verschillende deelgebieden van het huidige culturele leven in Groningen, die zich allen hebben kunnen terugvinden in de geschiedenis van het toenmalige culturele centrum in het hart van de Stad Groningen. Het boek is voorzien van een ware rijkdom aan illustratiemateriaal, waaronder diverse niet eerder gepubliceerde afbeeldingen. Het gebouw wordt van buiten en van binnen getoond, alsmede de diverse zalen en gangen, details van de architectuur, nota’s en prijslijsten, aandelen en niet te vergeten tal van verschillende musici: zangsolisten en koren, dirigenten en orkestmusici en zo af en toe een combinatie van al dezen. Niet alleen passeren namen de revue van mensen van naam en faam uit binnen- en buitenland die de noordelijke metropool aandeden voor een optreden, ook komen de namen aan bod van grootheden in het internationale muziekleven die hun carrière in de
Martinistad zijn begonnen: de zangeres Julia Culp en haar zuster de pianiste Betsy Dornay-Culp, de violist Bram Eldering, die voornamelijk in Duitsland furore maakte en nog onlangs in de memoires van Hans Mayer zeer werd geroemd, en anderen.
Een reeks unieke spotprenten van musici uit de dagen van weleer zorgen voor een extra vrolijke noot.
Uniek stuk cultuurgeschiedenis
Op enkele minieme details wijken mijn bevindingen af van die van Jan Minderhoud. Aangezien die echter niet met de situatie van Rond 1900 te maken hebben, noem ik die wel in één van de andere bijdragen, op andere cultuursites in ons land.
Wie is geïnteresseerd in een stuk cultuurgeschiedenis in een vooraanstaande cultuurstad van ons land heeft met het boek over De Harmonie en alle parafernalia niet alleen een uniek document ter beschikking, maar ook een op tal van punten interessant en leesbaar geschreven stuk historie.
__________
[1] De eerste bijdrage is verschenen op woensdag 25 oktober 2006.
Het tweede artikel daarover is geplaatst op zondag 29 oktober 2006.
Het derde gedeelte van het verhaal is afgedrukt op maandag 30 oktober 2006.
__________
J.M. Minderhoud: De Harmonie — eens het culturele centrum van Groningen. 176 pagina’s, gebonden (ruim A4) met talrijke illustraties. Uitgeverij Profiel (Scholma Grafimedia Groep), Bedum, februari 2008. ISBN 978 90 5294 401 2; Prijs € 21,50.
____________
Afbeeldingen
1. Voorplat van het op vrijdag 15 februari te verschijnen boek over de talrijke aspecten van de geschiedenis van De Harmonie in Groningen.
2. Deel van een der zijwanden van de concertzaal van De Harmonie in Groningen. Met ornamentiek (1891) en cartouche met de componistennaam Wagner.
3. De internationaal vermaarde zangeres Julia Culp, telg uit een zeer muzikale familie. Al die mensen hebben hun sporen in De Harmonie te Groningen nagelaten.
4. Auteur Jan Minderhoud. (Foto: Antoinette Borchert.)