Zondag 3 juni, in de avonduren is gedurende vijf uur op BBC Radio 3 de programmering gewijd aan de inmiddels alweer zodanig lang overleden Jubilaris Edward Elgar, dat hij in wezen allang terug had moeten zijn, maar wie weet heeft hij het, indertijd door hem toch wel, enigszins Gevreesde Laatste Oordeel in de Gloed van de Zon en het Licht der Hemelen wel als zodanig positief ervaren dat hij heeft besloten het veilige heenkomen te handhaven en het componeren van goede muziek aan anderen over te laten. Opdat hij verder aan de slag kan op de Eeuwige Jachtvelden, eventueel samen met Nimrod. Voorzover dat een oeuvre en een interessante biografie betreft, is het geen ramp dat Elgar elders verblijft: we hebben zijn werken beschikbaar en nu het 150 jaar geleden is dat hij voor het eerst op het ondermaanse kwam kijken ― vervolgens gedurende enige tijd — tussen 2 juni 1857 en 23 februari 1934 — de zaken heeft bekeken, en ze uiteindelijk wellicht definitief voor gezien houdt, zullen we ons daarin moeten schikken, maar dat lukt.
En nu in het kader van het zo intens diep ingevreten ronde getallen fetisjisme — van vooral programmamakers, en nog meer bij commercieel ingestelde lieden, die daar brood in zien — er doldriest moet worden herdacht, kan ieder die dat wenst, tot in den treure, haar of zijn voordeel doen met die gevarieerde uitzendingen op, voornamelijk, de Britse radio.
De Apostelen
Om 19:30 uur begint op zondagavond het oratorium The Apostles. Dat is, de titel suggereert het in voldoende mate, een bijbels drama, waaraan, volgens de toelichters van de zender, de componist zijn beste jaren heeft besteed. Hij wenste het gehele Nieuwe Testament op muziek te zetten: een zo omvangrijk project dat iemand die zulks ter hand wenst te nemen, als eerste moet zijn behept — en als het even kan, in uiterst positieve zin — met een enorme, welhaast aartsvaderlijke, scheppingsdrang, naast een sterk spirituele inslag, en niet te vergeten, een engelengeduld. Een dergelijk project kan eigenlijk alleen nog maar worden geapostrofeerd als monnikenwerk, want in een handomdraai, of in zes dagen met een zevende voor rust en stilte — fenomenen die Edward Elgar nu juist zo intens kon waarderen en die hem enorm hebben geïnspireerd — is het
dan waarlijk niet gedaan. En zelfs onder Elgars handen waren al die bestede jaren niet gelijk één seconde.
Net als in het geval van The dream of Gerontius dat inmiddels al via BBC Radio 3 is uitgezonden, gaat het ook bij The Apostles om een project dat in Birmingham is gerealiseerd door het symfonieorkest aldaar, onder leiding van Sakari Oramo (geboren 1965). De vocale solisten zijn Claire Rutter, sopraan (als Maria); en Karen Cargill, mezzosopraan (Maria Magdalena); John Daszak, tenor (Johannes); Clive Bayley, bas (Petrus); Stephen Gadd, bariton (Jezus); Matthew Best, bas (Judas). Het City of Birmingham Symphony Chorus en het Dito Orkest doen de rest.
Tom Service en Anthony Payne leiden het werk en de parafernalia bij u in. Het werd eerder opgenomen in de City of Birminghan Symphony Hall. The Apostles, opus 49, werd voor het eerst uitgevoerd op 14 oktober 1903 met een groot orkestraal apparaat van — wie zal zich daarover verbazen — laat-romantische proporties. De praktijken in Birmingham een beetje gevolgd hebbende, ga ik er van uit dat dit thans ook zo zal klinken.
Elgars Rondo
In aansluiting op dat oratorium wordt, tussen 22:00 uur en 23:45 uur, in het kader van de uitzendingenreeks Drama on 3 een presentatie gerealiseerd van Elgars Rondo van de zeer ‘vruchtbare’ toneelschrijver David Pownall (geb. 1938). Daarin maken we de componist Edward Elgar mee als hij, ten gevolge van een zeer slechte ontvangst van zijn Tweede Symfonie in 1911, diep ongelukkig in een planten- en bloemenrijke omgeving, somewhere in the country, zich heeft teruggetrokken. Slechts drie jaar is hij een veel omjubelde componist geweest, die werd gezien als het antwoord uit Engeland op Beethoven, en was hij overladen met roem en eer, “geld, goed en ridderorden”. Hoewel zijn bekendheid geenszin heeft geleden en hij als zoon van een pianostemmer toch ver boven zijn achtergronden is uitgestegen, kan hij het maar niet verkroppen dat de
kritiek die éne compositie beschouwt als niet-echt-Elgar. Maar hij krijgt steun en goede woorden van tal van personen, werkelijk of imaginair, tot en met de Koning.
En is dat dan niet toch de wens
Van ieder ongelukkig mens
Elgar en diverse buitenmuzikale thema’s
Nog weer daarna begint, in de reeks Sunday Feature, een programma over Elgar en het Britse Empire, dat ook alweer werd georganiseerd in het kader van de geboortedag van deze componist, die nu alweer anderhalve eeuw achter hem en ons ligt. In het programma Essay wordt in de loop van de week een hele reeks uitgezonden met als thema de componist Edward Elgar en zijn — al dan niet vermeende — relatie met respectievelijk Academe (maandag 4 juni), Religion (dinsdag 5 juni), Establishment (woensdag 6 juni) en Englishness (donderdag 7 juni). Deze diverse afleveringen beginnen om middernacht en duren een kwartier.
___________
Afbeeldingen
1. Edward Elgar — standbeeld aan het einde van High Street in Worcester.
2. Dirigent Sakari Oramo.
3. Edward Elgar.