Twaalftoon-opera in beeld en geluid
Op maandag 16 november — tussen 23:05 uur en 00:55 uur in de nacht op dinsdag 17 november — presenteert Arte-televisie eenmalig het muziekdrama Moses und Aron. Deze opera werd gecomponeerd in de jaren 1930-1932 door Arnold Schönberg (1874-1951). Het werk is geschreven binnen de mogelijkheden van het twaalftoonsysteem, een nieuwe manier van uitdrukking in de muziek omstreeks de overgang van de negentiende in de twintigste eeuw zowel in alsook ‘rondom’ Wenen, ondanks grote tegenstand — en die kwam niet in de laatste plaats van vakbroeders, want vakzusters hadden door toedoen van diezelfde heren der muzikale scheppingskunst, welke men gerust als nalatigheid mag kwalificeren, nog steeds geen redelijke kans gekregen om voor het voetlicht te treden — enigszins furore ging maken. Op de eerste plaats gebeurde dat door de werkzaamheid van deze (éne van de in totaal vier) aartsvader(s) van de twintigste eeuwse muziek zelve en voorts, vanzelfsprekend, door zijn medestanders Alban Berg (1865-1935) en Anton von Webern (1883-1945).
Registratie van de Ruhrtriennale
Wat Arte ons voorzet, is een zeer recente versie van Schönbergs muziekdrama. Het betreft een opname van de Westdeutsche Rundfunk van eerder dit jaar, uitgevoerd tijdens de Ruhr-triennale. De muzikale begeleiding van koor en solisten wordt verzorgd door de Bochumer Symphoniker onder leiding van Michael Boder. Voor de televisieregie tekent Hannes Rossacher. De regie op de planken was in handen van Willy Decker, die daarmee zijn debuut maakte op genoemde triennale.
De tekst van Moses und Aron stamt van de componist, die daartoe heeft teruggegrepen op het tweede en derde boek van Mozes in de boeken des Ouden Verbonds (Oude Testament) van de Gantsche Heilige Schrift.
Alleen het eerste en tweede bedrijf zijn in muziek omgezet, en deze werden pas op 12 maart 1954 in een concertante versie onder leiding van Hans Rosbaud in Hamburg ten doop gehouden. Ruim drie jaar later, op 6 juni 1957, werd het stuk nogmaals in Zürich, maar dan wel scènisch, voorgesteld.
Afbeeldingen
1. De componist Arnold Schönberg in 1948.
2. Het gouden kalf speelt een vooraanstaande rol in de bewuste bijbelboeken die hebben gediend als basis voor de tekst van de opera Moses und Aron.