Gevarieerd programma met veel moois en waardevols
BBC One Television presenteert dit seizoen op tal van zondagsavonden jubileumafleveringen van de Antiques Roadshow, het programma dat, nu alweer drie decennia geleden, als try out voor het televisiekijkend publiek werd gelanceerd. Sedertdien vormt het een niet meer weg te denken element vol kunst, cultuur en folklore, waarbij de niet al te waardevolle curiosa evenmin worden gemeden. Steeds meer mensen kijken naar de uitzendingen, die momenteel een uur duren, en de presentaties zelf, waar ook in Groot-Brittannië, mogen zich eveneens nog steeds in een stijgende belangstelling verheugen. Een enkele keer gaat de Roadshow ook op tournee naar het buitenland, tot in Australië en Nieuw-Zeeland toe.
Michael Aspel als ingetogen presentator
Nu moet daarbij ook direct worden aangetekend dat de samenstellers van het programma een gelukkige hand hadden en hebben in het aantrekken van de juiste experts, die allen op het eigen deelgebied een autoriteit zijn. Het gezicht van dit programma vol onverwachte sieraden, kleinodiën, kolossale meubelstukken en soms zelfs caravans, is nu alweer sedert zeven jaar Michael Aspel (geb. 1933), die — evenals zovele andere (bege)leiders van onder andere kennistestprogramma’s (quizzen voor de slechte verstaanders) — ooit nieuwsuitzendingen heeft gepresenteerd en inmiddels al bijna een halve eeuw op dat grotere eiland een welbekende en in zeer hoog aanzien staande televisiepersoonlijkheid is. Dit seizoen, dus tot en met het voorjaar van 2008, is het laatste van Michael Aspel. Hij zal worden opgevolgd door Fiona Bruce.
Fin de siècle-voorwerpen
Hoewel niet alles wat er tijdens zo’n dag wordt ingebracht, uiteindelijk voor televisiepresentatie in aanmerking komt, gaat er toch geen uitzending voorbij zonder een — letterlijk of figuurlijk — juweel, dat dan door één van de experts tot in het kleinste detail wordt besproken, waarbij altijd het voorwerp centraal staat met de daarbij behorende geschiedenis, niet zelden heel sterk verbonden aan één persoon of aan een familie van geslacht op geslacht. Niet zelden gebeurt het dat er iets
fraais, uitzonderlijks, iets zeer zeldzaams of zelfs unieks wordt getoond dat dan op een bazar of tijdens een braderie — car boot sales — voor een habbekrats blijkt te zijn gekocht.
Heel dikwijls weet ook een eigenaar niets van de bijzonderheid van het meegebrachte voorwerp. Hoe vaak hebben we al niet kunnen zien hoe de camera inzoomde op de Russische naam ФАБЕРЖЕ voor Fabergé — of weer een uniek stukje van René Lalique, gekocht in een kringloopwinkel voor 50 pence — en slechts een enkele keer besefte degene die het voorwerp toonde, en tevens wilde laten taxeren, dat het toch een behoorlijke waarde vertegenwoordigde. Uitzonderlijke, laat-Victoriaanse meubilair wordt soms relatief laag ingeschat omdat het een behoorlijke verspreiding heeft gehad en er voldoende aanbod is op de markt, maar tussen dat alles zit dan weer een tafel of stoel, een kabinet of secretaire met bijzondere kenmerken, en zoiets kan soms weer een bedrag met aardig wat nullen opleveren. Zeer spannend.
Altijd weer verrassend
Ondanks het feit dat het programma nu alweer dertig jaar wordt uitgezonden, kunnen de experts/taxateurs in elke aflevering opnieuw mensen versteld doen staan door de bedragen, die ze noemen. Een luxe etui vol toneeljuwelen, gevonden op een stoffige zolder, en in principe voor het vuilnisvat bestemd, blijkt, conservatief geschat, achtduizend pond (twaalfduizend euro) waard te zijn, omdat er sprake is van achttien karaat goud met echte edelstenen. Hoe vaak horen we dan niet de kreet “You’re joking.”
Niet alleen zijn dat mooie televisiemomenten, ook het feit dat al die experts werkelijk steeds opnieuw warm kunnen lopen of zelfs geëmotioneerd kunnen raken voor al het goede, mooie en waardevolle dat ze te zien krijgen en dit onverbloemd melden, maakt iedere uitzending opnieuw tot een ware belevenis. En zolang menigeen nog steeds maar niet begrijpt waar die uitzendtijd — vroeger drie kwartier, vijftig minuten en nu een uur — is gebleven, betekent dat, iedere keer weer, een groot compliment voor de makers.
Andere programma’s met antiek en curiosa
Hoe anders is dat met enkele andere antiek- en curiosa-programma’s waarvan er sommige vrijwel dagelijks via de BBC worden vertoond, maar die zoveel populistischer zijn, en waarin de presentator en de meeste van de experts zich veel te 
familair gedragen ten opzichte van hun clientèle — al lijkt het wel of de meeste uitverkorenen dat helemaal niet vervelend vinden —, duiken ook in die uitzendingen de meest verrassende voorwerpen op. En ook daar komen, weliswaar niet met grote regelmaat, maar evenmin zeer zelden, voorwerpen voor de dag die zijn gemaakt door die Franse grootmeester René Lalique.
Hoe anders is de Antiques Roadshow dan de Nederlandse (min of meer) tegenhanger, waarin de experts uitstekend werk verrichten, doch de presentatrice een al te storende — want bij tal van expertises niet alleen erg opdringerig, doch tevens overmatig narcistisch en zelfverguld optredende — factor is, en derhalve in ijltempo uit dat programma dient te worden verwijderd. Het liefst moet ze ook maar niet meer worden vervangen, of het formaat van het programma moet zodanig worden aangepast dat voor zo’n nieuwe presentatrice/-tor slechts een relatief geringe rol is voorzien.
____________
NB: Hoewel de uitzendingen van de Antiques Roadshow niet consequent op hetzelfde tijdstip worden gepresenteerd, is dat, als er een aflevering is geprogrammeerd, altijd wel op zondagavond. Zondag 7 oktober is de uitzending tussen 21:00 uur en 22:00 uur, en dat was de afgelopen weken eveneens het geval. Dus let op uw gids of kijk op internet onder BBC One voor de aanvangstijden van de hierna volgende afleveringen.
___________
Afbeeldingen
1. Fabergé-logo van 1895 met de naam en de toevoeging van de plaatsnamen St. Petersburg, Moskou, Odessa, Kiev, London (С. Петербург, Москва, Одесса, Кизвъ, Лондонъ).
2. (Peter) Carl Fabergé (1846-1920), van oorsprong Russisch goudsmid, later ook ontwerper van juwelen en kunstvoorwerpen.
3. De Fransman René Lalique (1860-1945), begonnen als ontwerper van fijnzinnige glazen voorwerpen; hij breidde later zijn werkterrein steeds weer verder uit, zelfs tot en met gestileerde ontwerpen voor de motorkap van auto’s. De door hem gestichte firma is nog altijd actief in dezelfde branche.