Een meevaller tussendoor
€ 80,— stond en staat op het schutblad van Een Lent van Vaerzen, dat ik jongstleden zaterdag kocht in een semi-antiquariaat annex veilinghuis. In de etalage lag een stapel bundels gedichten met de mededeling dat er een grote voorraad was aangekomen. Hoe relatief zo’n begrip ook is, voor een winkel van dat formaat vormen tien meter gedichten inderdaad een grote voorraad. Tussen al die dunne, kleine en grote, middelgrote en omvangrijke bundels van dichters individueel en anthologieën — waarbij een enkel genummerd exemplaar, hier en daar een eerste druk of een exemplaar met opdracht — stond eveneens, vrij onopvallend, het hierbij afgebeelde deel uit 1893: een tweede druk, uitgekomen bij L.J. Veen te Amsterdam, van de in 1884 voor het eerst, bij J.L. Beijers te Utrecht, verschenen debuutbundel van Louis Couperus (1863-1923).
Tweede druk, 1893
Die eerste druk is vanzelfsprekend interessant, niet in de laatste plaats doordat het boek op dit moment bij twee antiquariaten in Nederland te koop is: bij beide zaken voor dezelfde prijs: € 750,—. Die tweede druk hoeft, het ligt voor de hand, niet zo veel op te brengen, maar na enig zoeken vond ik ook daarvan twee exemplaren bij twee verschillende boekhandelaren. Voor het ene exemplaar moet € 85,— worden neergeteld, het andere mag men het zijne noemen voor € 110,—. Laatstgenoemd exemplaar bleek volgens de informatie te zijn voorzien van een naam en een nummer op de pagina met de Franse titel.
In die beide gevallen gaat het om de boven beschreven editie uit 1893. Een ster met wolken siert het voorplat, de titel is in relatief grote gouden lettters aangebracht en onderaan is de handtekening van de auteur, ook al in goud op een donkerblauwe ondergrond te vinden. Het exemplaar dat ik heb meegenomen, tegen betaling van een geringer bedrag dan voorin het boek is vermeld, is weinig gelezen: als je het opent en niet tegenhoudt, valt het direct weer dicht. Hier en daar zijn wel enige watervlekjes bespeurbaar, hetgeen zal wijzen op een ietwat vochtige omgeving. Het blauwe, fijndradige linnen van de band — zo fijndradig en glad dat je geneigd bent het als zijde te kwalificeren — bevindt zich in onberispelijke staat.
Tijdens het afrekenen van enige voor mij interessante bundels en bloemlezingen, pikte de handelaar — niet een man die oorspronkelijk uit het boekenvak komt, maar wel al geruime tijd in deze handel opereert — direct dit boek uit de stapels, en sprak: “Dit is een prachtig bandje. En kijk eens wat er voorin staat: tachtig euro! En dat krijg jij van mij mee voor twee euro.”
.jpg)
Afbeeldingen
1. Voorplat, zoals in de tekst omschreven, van de tweede druk van Een Lent van Vaerzen, 1893.
2. Pagina (41) uit de bundel in kwestie, met Een portret uit de Afdeling Een viertal sonnetten.
2,-? Je reinste inflatie, schande!
Tja, hier botsen twee werelden op elkaar. Men weet wel: ‘Zwei Seelen, ach, in meiner Brust’.
Ook binnen één en hetzelfde wezen, of — als dat niet profaan genoeg is — binnen één en hetzelfde stofkleed kan, naar aanleiding van het in dit artikel beschrevene met betrekking tot de prijs van het boek in kwestie, de strijd ontbranden over een eventueel antwoord op de vraag of zulks verantwoord is. Om bij mezelf te blijven: als voormalig boekhandelaar zou ik volmondig zeggen: Neen, ganschelijk niet! Als cliënt van zo’n boekwinkel daarentegen is mij zo’n prijs uitermate welkom. Wie van de in die materie geïnteresseerden zegt daar wel Nee tegen. Ik zou Sander Bink wel eens — zelf onopgemerkt — hebben willen zien bij het ontdekken van dat werk(je). Zou hij in paniek dat (eigenlijk voormalige) boekenkwartier van Groningen vol ontzetting uitgerend zijn?
Die geciteerde opmerking uit de mond van de winkelier, aan het slot van de tekst, kwam geenszins als een verrassing. Toen de man me binnen zag komen, wees hij me direct op die meters poëzie: alle boeken in de categorie voor diezelfde prijs. De variatie aldaar was groot: van ongelezen Rilke-bundels (groot en klein) tot en met een aan een laatste draadje hangend drukseltje dat zelfs geen twee eurocent waard is, en veel daartussenin. Negentig procent van wat daar stond, mag als (zeer) voordelig worden aangemerkt. Op die manier krijgt de handelaar wel doorstroming en daar gaat het zo iemand om, al dan niet in benarde economische situaties.
Het nare aspect van de aldaar, althans op dat moment, aanwezige, genummerde en gesigneerde bundels is dat ze niet zelden uit een luim geboren zijn, geen (grote) literaire waarde hebben, en evenmin, dan wel nauwelijks, enige handelswaarde vertegenwoordigen, en derhalve met twee euro dan ook wel zijn betaald.
Wat verstaat men tegenwoordig onder ‘semi-antiquariaat annex veilinghuis’? Een kringloopwinkel?
Postma? Lauwersoog Visafslag?
http://www.allebedrijveningroningen.nl/gids/503/Veilingen_groningen/index.html
Heel persoonlijk gesteld: Vlees noch vis, maar iets dat het midden houdt tussen een bescheiden antiquariaat met echte oude stukken, een zaak met tweedehands boeken en wat ramsjpartijen, daarnaast grammofoonplaten, cd’s en dvd’s, en een ietwat duurdere kringloopwinkel zoals we die tegernwoordig verwachten wanneer dat woord wordt gebruikt..
Wat ‘men’ eronder zou moeten verstaan, weet ik niet; ik heb het begrip a bout portant uit de rechter mouw geschud. Als iemand een fraaiere omschrijving weet te verzinnen, dan lees ik dat wel.
Het begrip kringloopwinkel is inmiddels ook al aan inflatie onderhevig ten opzichte van de tijd dat dit verschijnsel in de embryonale fase verkeerde. Ook daar vind je tegenwoordig hele stapels van hetzelfde en partijen kleding nog in de originele verpakking.
In wezen is elk antiquariaat, en — mutatis mutandis — elke andere zaak in tweedehands goederen, met of zonder directeur, dan wel met of zonder stoere bink achter de toonbank, maar met een zoete deerne van elders (zelf ook enigszins onderdeel van de kringloop van het leven, derhalve) eveneens een kringloopwinkel avant (en thans après) la lettre.
Mij maakt het niet zoveel uit: als ik in zo’n winkel iets vind dat elders niet wordt aangeboden, en niet zelden ook nog eens voor een habbekrats, dan is mij dat best. Dat hoeft echter niet te leiden tot een vorm van aanbidding of blijdschap zonder einde.
Een winkel als de door mij (zonder naam) genoemde is mede ontstaan doordat het steeds moeilijker wordt voor een kleine zaak om te overleven met die artikelen welke in principe in de categorie in casu horen.
Ook de prijspolitiek — als je dat begrip al terecht gebruikt — is in menig opzicht heel ondoorzichtig, en niet altijd even gunstig voor de ontwikkeling van het bedrijf zelf, al zie ik in dat in veel van zulke winkels het korte termijn denken een noodzakelijk kwaad is geworden.
Overigens: zou de Visafslag Lauwersoog zich in het Boekenkwartier in het centrum van de stad Groningen bevinden, dan zou een zaak als de door mij aangehaalde allang failliet zijn vanwege de overlast. Dus laat die vorm van veiling maar dicht bij open water.
Het is dat ik mijn leesbril opheb – “Ook neurt ze” – ach heden! Fraaie elisie, maar evenwel rijk aan connotaties.
“en ’t gouden muiltjen dartelt op de maat” – Couperus, een vent van laarzen.
“Couperus, een vent van laarzen.” Dat is geestig.
Over de laarzen van Couperus gesproken: ik las van de week dat Eduard Veterman deze van hem overnam. Oninteressante details volgen.
Niet oninteressant!
A propos Veterman – het zullen toch geen rijglaarsjes zijn geweest?
Ik kocht zaterdagmiddag in de kringloop die [niet zo goede] biografie van Veterman: stond iets in over de schoenen van Couperus, de wandelstok van Wilde en de pakken van Konijneburg die Veterman zou bezitten: was me niet duidelijk of dit letterlijk of figuurlijk was, ik zoek het dus op
https://rond1900.nl/?p=11375
Zou het misschien mogelijk zijn om een foto/scan te zien van “De meirminnen”, om deze te vergelijken met die in de 2e druk, uit de UU-collectie? U zou me hier een groot plezier mee doen! 🙂