Op zondag 16 november 2008 geeft het Morgana Madrigaalkoor in de Remonstrantse Kerk in Den Haag een concert, dat ten dele gewijd is aan gedichten van de dichter Rainer Maria Rilke (1875-1926). Onder de titel ‘Du, Nachbar Gott’ worden zeven gedichten uit Das Stundenbuch uitgevoerd op muziek van de dirigent en componist Taco Sorgdrager.
Rond 1900 schreef de jonge Rilke de 134 gedichten van zijn religieuze drieluik Das Stundenbuch (Getijdenboek). Terugvallend op de gebruiken van middeleeuwse monniken, hanteert Rilke als vorm een soort geschreven miniaturen, waarin hij op onnavolgbare wijze de essentie van zijn bestaan zoekt in het telkens als nieuw beschrijven, benoemen en uitspreken van het goddelijke. Daarbij onderzoekt hij de vele verschijningsvormen van het christelijke cultuurgoed, geeft stem aan alles wat hem daarin als onuitgesproken voorkomt, en probeert te bevrijden wat gevangen zit in kerkelijke tradities.
Taco Sorgdrager (1964) kreeg Das Stundenbuch in handen toen hij ongeveer even oud was als de dichter, en voelde vanaf de eerste kennismaking de aandrang om deze gedichten op enigerlei wijze in muziek om te zetten. En dan niet enkele gedichten of tekstfragmenten uit de reeks (zoals de Russische componiste Sofja Goebajdoelina ooit eens deed), maar álle. Dat bleek al snel een onmogelijke opgave, want de over eerste twee gedichten (‘Alle welche dich suchen’ en ‘Da neigt sich die Stunde’) deed Sorgdrager al meer dan tien jaar. Bleven er nog 132 te gaan…
‘Dat schoot inderdaad niet op,’ zo bekent de componist. ‘Ondertussen liepen de dingen anders en sneeuwde mijn voornemen onder. Maar ik wist inmiddels wel dat het koormuziek moest zijn. Dat wil zeggen: meerstemmig gezongen, door mannen én vrouwen, deels als inhaalrace voor de uitsluiting van vrouwen uit kerkelijke koren, zoals die tot relatief kort geleden in onze geschiedenis een feit was, maar vooral als alternatieve en poëtische liturgie.’
De afgelopen twee jaar heeft Sorgdrager de draad weer opgepakt, en zijn er vijf stukken bij gekomen, waarvan de laatste twee in de zomer van 2008. Daarbij heeft hij de volgorde van de gedichten aangehouden, zodat nu de eerste zes gedichten uit het eerste deel (‘Das Buch vom mönchischen Leben’) van Rilke’s drieluik afgerond zijn. Deze zes stukken worden voorafgegaan door ‘Alle welche dich suchen’ (het vijftiende gedicht uit het tweede deel ‘Von der Pilgerschaft’), het eerste Rilke-gedicht dat de componist als 23-jarige toonzette.
Het andere deel van het concertprogramma bestaat uit Renaissancemuziek: madrigalen van Thomas Morley (1557-1602), en chansons van de vrij onbekende Franse componist François Regnard (1530-1602), op teksten van Pierre de Ronsard.
Het concert, op zondag 16 November 2008 in de Remonstrantse Kerk aan de Laan van Meerdervoort 955 in Den Haag, begint om 15.00 uur. Entree: 10 euro. Informatie en kaartverkoop: 070-3607615 of info@morganamadrigaalkoor.nl.
Een echte wereldpremiere dus. Leuk.
Zijn deze Rilke gedichten op cd verkrijbaar?