Het dagboek van een kamermeisje viermaal op Arte-televisie

Schandaalroman
In 1900 voltooide de Franse, flink tegendraadse, openbare figuur Octave Mirbeau (1848-1917), politicus en zeer geëngageerd auteur, zijn als anarchistische schandaalroman bestempelde boek Le journal d’une femme de chambre. In die tijd drong dit boek, net als enkele andere van zijn toen opzienbarende, want eveneens schandalige, romans niet tot ons land door. Toch was Het dagboek van een kamermeisje de literaire sensatie van Frankrijk in het jaar 1900. Eerst in 1966 heeft Martin Ros een vertaling, voorzien van een nawoord, verzorgd en dat geheel is toendertijd bij De Arbeiderspers verschenen als grote ABC-paperback. In dat nawoord worden bijzonderheden uit de doeken gedaan over Octave Mirbeau en zijn als satire bedoelde roman.

Buñuel-verfilming viermaal in drie weken
Twee keer is het boek verfilmd. De versie uit 1963, van Luis Buñuel — die niet alleende regie en de montage voor zijn rekening heeft genomen, maar ook — zij het samen met de Franse acteur Jean-Claude Carrière — verantwoordelijk is voor het draaiboek op basis van Mirbeau’s roman. Het is een Frans-Italiaanse coproductie geworden met een duur van 93 minuten. De vooraanstaande Italiaanse inbreng is Michel Piccoli. De hoofdrol wordt gespeeld door Jeanne Moreau, die volgens sommige commentatoren daarmee het hoogtepunt van haar artistieke kunnen heeft bereikt.
De Duits-Franse cultuurzender Arte presenteert deze film de komende weken viermaal, als hommage aan de hoofdrolspeelster, die op 23 januari tachtig jaar is geworden, en die in de voorbije halve eeuw filmgeschiedenis heeft geschreven in meer dan één opzicht, doch vooral met haar rol in Les Amants (1958) van haar toenmalige partner Louis Malle. Haar meest succesvolle film was echter Jules et Jim uit 1962 van François Truffaut. Daarover is op vrijdag 4 mei 2007 in dit elektronische cultuurtijdschrift een redelijk omvangrijk artikel verschenen.

Uitzending en herhalingen
Hoewel het boek in 1900 is verschenen, heeft de regisseur ervoor gekozen de handeling aan het eind van de jaren twintig te laten spelen. Hij verhaalt, vanzelfsprekend in beknopte vorm, de ervaringen van de jonge Célestine als kamermeisje bij de elite van het Frankrijk van toen. Vooral de tegenstellingen tussen de vooraanstaande lieden en dat meisje uit het volk worden uitstekend getekend, onder meer in de nogal ongebreidelde scènes vol erotiek, geweld en nog andere misdadigheden. Mirbeau nam geen blad voor de mond, en ook van Buñuel zijn we op dat punt wel één en ander gewend.
De eerste uitzending van de film op Arte-televisie is nu zondag 27 januari om 20:40 uur. Deze rolprent heeft een duur van 93 minuten. Herhalingen zijn gepland op maandag 4 februari ’s middags om 14:55 uur; in de nacht van vrijdag 8 op zaterdag 9 februari, vanaf 00:45 uur; de laatste van de vier voorstellingen kunnen de kijkers tegemoet zien op woensdag 13 februari, dan weer in de middag vanaf 14:55 uur.
____________
Afbeeldingen
1. De schrijver Octave Mirbeau.
2. Voorplat van het boek in Nederlandse vertaling (1966).
3. Scène uit de film met Jeanne Moreau in het midden, en rechts Michel Piccoli. (Foto van Arte France.)