Van 13 oktober tot en met 5 mei 2008 wordt onder de titel ‘Art Nouveau tijdens de laatste tsaar’ in de Amsterdamse Hermitage aan de Nieuwe Herengracht een tentoonstelling gewijd aan Art Nouveau-objecten die rond het fin de siècle populair waren in Rusland. Het Staatsmuseum de Hermitage in Sint Petersburg heeft aan haar dependance een prachtige collectie kunstwerken uit het bezit van de tsaren Alexander III en Nicolas II en creaties uit de Russische Art Nouveau of Stil Modern ter beschikking gesteld.
Rond 1890 was de Art Nouveau nog niet echt doorgedrongen in Rusland. Pas na het sluiten van de Unie met Frankrijk als tegenwicht tegen de Frans-Duitse Oorlog (1870-1871) kreeg de stroming daar enige bekendheid. Frankrijk dat Lotharingen aan de Duitsers was verloren, vond een machtige bondgenoot in de Russische tsaar Alexander III (1845-1894), die door de Franse regering met geschenken werd overladen. Een van de topstukken op de tentoonstelling is de tafel ‘Flore de Lorraine’, die aan de tsaar in 1893 door de Franse regering werd aangeboden tijdens een bezoek van Russische mariniers aan Toulon. Zijn opvolger, Nicolaas II, werd ook rijkelijk beloond met prachtige cadeaus, zoals de tafelversiering ‘La danse de l’écharpe’ gemaakt door Agathon Léonard van Weydeveldt, een kunstvoorwerp dat oorspronkelijk was vervaardigd voor de Wereldtentoonstelling in 1900 in Parijs.
Op de expositie in Amsterdam is ook werk te zien van de Lotharingse glaskunstenaar Emile Gallé en van zijn beroemde opvolgers, de gebroeders Daum. Daarnaast komen nog andere Art Nouveau-kunstenaars aan bod, zoals Tiffany, Lalique en Fabergé. De laatste vestigde zich vanaf 1872 in de juwelierszaak van zijn vader in Sint Petersburg en begon tegen het eind van de negentiende eeuw sieraden in Art Nouveau-stijl te vervaardigen. Hij vertegenwoordigde Rusland op de Parijse Wereldtentoonstelling in 1900. De tsarina Alexandra was zeer gecharmeerd van het werk van Fabergé dat zij aanschafte voor haar vertrekken in het paleis.
Rond 1900 ontstond de ‘Stil Modern’ die zich opsplitste in twee richtingen: enerzijds een op Russische volkskunst geïnspireerde stijl met veel houtsnijwerk, anderzijds een subtielere Russische versie die zich vermengde met internationale Art Nouveau-invloeden.