Zesenzeventigste etherseizoen
In New York is men Charles Gounod ook nu nog niet vergeten. Aanstaande zaterdagavond wordt in de Metropolitan Opera aldaar zijn lyrisch muziekdrama Faust uitgevoerd, dat ook weer via enkele radiozenders in Europa (al dan niet rechstreeks) te volgen is. De Belgische zender Klara gaat reeds om 18:00 uur van start met het programma Scala. Om 18:30 uur begint dan, beweert men, de rechtstreekse uitzending vanuit New York. Opvallend is dat BBC Radio 3 het programma Live from the New York Met met een uitzending van dezelfde opera met dezelfde uitvoerenden, pas voor 20:30 uur aankondigt. Dus zal het een uitgesteld relais betreffen.
Het meest opvallende daarbij is echter dat de Met zelf de aanvangstijd met 1:30 uur (dus een Matinee!) aangeeft, en dat betekent dat we in deze verre regio’s pas vanaf half acht kunnen meeluisteren. Maar de BBC-gegevens zijn helemaal slordig: Bertrand de Billy wordt daar als dirigent genoemd.
Gounods Faust
In het 76ste seizoen van de radio-uitzendingen vanuit de Met wordt Faust vanuit de orkestbak geleid door Maurizio Benini; zangsolisten zijn Ruth Ann Swenson (sopraan) als Marguerite, de rol van Siébel wordt gezongen door Karine Deshayes (sopraan), Ramón Vargas (tenor) neemt de partij van Faust voor zijn rekening, en Valentin krijgt gestalte in Hung Yun (bariton). De figuur van Méphistophélès zal worden vertolkt door Ildar Abdrazakov (bas).
De oorsprong
De Metropolitan Opera meldt dat het om een opera in drie bedrijven gaat, maar in de twee verschillende oorspronkelijke versies was er sprake van vier, respectievelijk vijf bedrijven. De tekst is van Jules Barbier (1825-1901) en Michel Carré (ca. 1819-1872), naar het toneelstuk Faust uit 1790 van Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832).
De eerste opvoering was op 19 mei 1859 in het Théâtre Lyrique te Parijs. De pemière in Amerika was ruim vier jaar later, op 26 november 1863 in de New Yorkse Academy of Music. Op het speelplan van de Met werd dit muziekdrama pas twee decennia later, en wel op 22 oktober 1883, op het speelplan gezet. Bijzonderheid is dat die beide Amerikaanse producties in het Italiaans werden gezongen. Aangezien de Met-gegevens niets over vertaling of aanverwants melden, mogen we er van uit gaan dat de versie van zaterdagavond gewoon in het Frans zal worden gepresenteerd.
Zangfestival
Hoewel elke opera een zangfestijn met instrumentale muziek — al dan niet begeleidend — hoort te zijn, mag men dat begrip niet klakkeloos vervangen door zangfestival, of erger nog — en dus nooit ofte nimmer — door songfestval. Toch ligt er, in dit speciale geval, een link tussen het één en het ander. In 1959 won de Nederlandse Teddy Scholten, geboren Van Swieteren, het Eurovisiesongfestival met het nummer Een beetje. Zelfs die tekst is in mijn, thans toch wel als bewezen aan te nemen arme, hoofd blijven nadenderen, ook al ligt die golf van tekstuele en muzikale narigheid alweer bijna een halve eeuw achter ons:
“Ik wou dat je hart een kast was met een deurtje
Dan kon ik kijken in het interieurtje . . . ”
Vanzelfsprekend zullen wij u hier de resterende tekst besparen, op die éne regel na, waar het, in het kader van een 
associatief werkende zenuwenconcentratie, nu juist om draait, en die aantoont dat de liefde overal op de loer ligt en bij tijd en wijle ook u en nog anderen gewoonweg in de luren wil leggen. Het behelst een inmiddels zeer klassiek liefdesduo, al is het van recentere datum dan Romeo en Julia en tevens alle, directe of indirecte, kopiën daarvan.
“Dat wordt weer net zoiets als Faust en Greetje,” kwinkeleerde de toen 33-jarige Tante Tedje er lustig op los, begeleid door de dirigent: Dolf van der Linden (van het toenmalige Metropole Orkest) met een ensemble.
En inderdaad: Faust was verliefd op ene Marguerite, die in de tekst, anno toen door bovengenoemde Teddy S. te kwelen — en daarmee tegelijkertijd zo menigeen te kwellen — in de poldervariant van die vrouwennaam werd opgevoerd. Een wat oudere nicht, zo vermoeden wij, van Kleine Greetje uit de Polder van de onvolprezen Oekel-Sjef Dolf B. Onder haar echte naam heeft dit originele muziekdrama van de Fransman Gounod eveneens veelvuldig de theaterbezoekers en radioluisteraars geanimeerd.
Maar u weet vast nog wel dat juist die Faust zijn ziel aan de duivel, (de hier en nu Franse Méphistopéhelès), heeft verkocht in ruil voor . . . En zo staat die Greet er naast, en gaat het toch weer finaal mis, zoals in alle grote liefdestragediën van toen het geval is geweest en tot in onze dagen is blijven voortduren zonder dat daar in die tussentijd een kruid tegen gewassen is, of anders nog niemand in staat is gebleken het daartegen wel degelijk gewassen kruid te voorschijn te toveren.
*****
Afbeeldingen
1. Scene uit Faust in de opvoering van de Metropolitan Opera.
2. Johann Wolfgang von Goethe, de beroemdste aller Duitse dichters, ook buiten de grenzen van ieder Duits rijk. Ets naar Johann Heinrich Lips, 1791.
3. Faust voorgesteld in een ets, toegeschreven aan Rembrandt, circa 1650.