Net als heden, zondag, zijn de komende werkdagen van deze week op BBC Radio 3 de klok rond gewijd aan een programma dat als titel heeft The Tchaikovsky Experience. Gedurende elk van de hierna volgende etmalen wisselen de, in totaal zeven, presentatoren van het BBC3 muziekprogramma elkaar af: Penny Gore, Rob Cowan, Louise Fryer, Sean Rafferty, Petroc Trelawny, Fiona Talkington en Sarah Walker. Met tweeënhalf uur presenteert Sean Rafferty iedere dag het kortste gedeelte, Sarah Walker neemt van iedere cyclus de laatste zes uur, tussen 02:00 en 08:00 uur, voor haar rekening, met uitzondering van vrijdag, want dan eindigt de cyclus eerder. Hier en daar worden de Tsjajkovski-composities afgewisseld door diverse werken van andere componisten: al die komende dagen zijn dat stukken van Igor Stravinski, woensdag deelt deze de resterende tijd echter nog met Dmitri Sjostakovitsj. Tsjajkovski’s zeven symfonieën — de Zevende, opus 58, getiteld Manfred, naar Lord Byron, wordt ook wel als symfonisch gedicht gekwalificeerd — zullen worden voorgesteld.
Vrijdagavond om 22:30 uur eindigt The Tchaikovsky Experience. Een aansluitend programma tot 02:00 uur met presentator Tom Service biedt een terugblik op de programma’s met al die composities, en zullen de meest gevraagde muziekfragmenten nogmaals de revue passeren. Als je het programma van het geheel wat zuur zou willen omschrijven, kan dat met het begrip ratjetoe, maar je kunt het ook een uiting van veelzijdigheid noemen. Gewijde werken komen evenzeer aan bod als een strijkkwartet, balletmuziek, één van de Suites, een Concertfantasie, Francesca da Rimini (ook naar Lord Byron), Zigeunermelodieën, het Album pour enfants, opus 39, evenals Zes cantates pour enfants, opus 54 en de Variaties op een rococo-thema, opus 33 zullen worden gespeeld, evenals tal van andere composities uit het oeuvre van Tsjajkovski. Diverse bewerkingen van Tsjajkovski-stukken door Igor Stravinski zijn in deze programmering opgenomen.
Bij de BBC heerst momenteel een ware Tsjajkovski-hausse. Twee zaterdagen achtereen heeft dirigent Charles Hazlewood zijn persoonlijke indrukken een rol laten spelen in het twee delen omvattende programma waarin studenten van het Petersburgse Conservatorium met hem discussiëren over het leven en de werken van Tsjajkovski. We zagen delen van repetities en uitvoeringen. Deze direct-muzikale gedeelten werden vaak afgewisseld met gedramatiseerde fragmenten uit het leven van de componist: zijn contacten met directe omgeving, en met de vrienden in de Petersburgse homoseksuele kringen, zijn huwelijk — gesloten in de hoop op die manier de vele praatjes over zijn geaardheid en alles wat daarmee te maken had, te doen verstommen — en de intense emotionele narigheid als gevolg daarvan. De briefwisseling met Nadjezjda von Meck en haar ruimhartige financiële ondersteuning vormden eveneens een thema in het verhaal.
Gezien de vele BBC-zenders is het niet uitgesloten dat deze tweedelige film binnen niet al te lange tijd nog eens zal worden uitgezonden. Verder heeft Charles Hazlewood met het BBC Philharmonic Orchestra een ‘ontleding’ van de Zesde Symfonie, de Pathétique, opgenomen. Per film wordt één van de vier delen in segmenten aan een nadere beschouwing onderworpen, ondersteund door de musici van genoemd orkest.
Afbeelding:
Pjotr Iljitsj Tsjajkovski; foto genomen in zijn sterfjaar 1893, te Cambridge, waar hij een eredoctoraat had ontvangen.