Door zijn enorme verbeeldingskracht wordt Hendrikus Theodorus Wijdeveld (1885-1987), bijnaam ‘Dutchy’, ook wel omschreven als de grootse visionair uit de Nederlandse architectuurgeschiedenis en daarmee vergeleken met Frank Lloyd Wright en Le Corbusier. Wijdeveld ontwerpt bijvoorbeeld een twintig kilometer lange schacht naar het middelpunt van de aarde, een plan voor de volledige herbebossing van Nederland en een nieuwe stadswijk met volkstheater in het Amsterdamse Vondelpark. De wereld is een totaaltheater waar hij zijn dromen kan ensceneren, wat zich uit in een visueel, architectonisch spektakel in tegenstelling tot het beeldloze modernisme van zijn tijd.
H. Th. Wijdeveld combineert zijn werk als architect met vormgeving en beide disciplines beïnvloeden elkaar op een bijzondere manier. Zijn werkwijze past binnen die van de Amsterdamse school; Wijdeveld heeft het vak dan ook geleerd van architect P.J.H. Cuypers. Naast zijn rol als woordvoerder binnen deze richting, is Wijdeveld hoofdredacteur en typografisch verzorger van het tijdschrift Wendingen, dat zich richt op nieuwe vormgeving en waarvan elke uitgave een klein kunstwerk op zich is. Andere activiteiten op grafisch gebied zijn voor Wijdeveld het ontwerpen van boekbanden die gekenmerkt worden door de aandacht voor decoratie en vorm en waarbij leesbaarheid van ondergeschikt belang is. De invloed van de architectuur is hierbij direct aanwijsbaar.
Minder bekend is Wijdeveld als theatervormgever. Een mooi voorbeeld van zijn kunnen in deze discipline zijn de ontwerpen die hij in 1930 in opdracht van de Wagnervereniging maakt voor de opera Iphigénie en Tauride van componist Christoph Willibald von Gluck. Het klassieke drama, geschreven door de Griek Euripides, handelt over Iphigénie die als banneling ieder die voet aan wal zet op het eiland Tauris moet doden en gewetenswroeging krijgt wanneer de volgende haar eigen broer is. Eén van de decors is hier afgebeeld. De prachtige decor- en kostuumontwerpen van deze voorstelling, maar ook van andere theaterstukken, bevinden zich thans in de collectie van het Theater Instituut Nederland (TIN) te Amsterdam.
_______________
Afbeelding:
Hendricus Theodorus Wijdeveld (1885-1987), Decorontwerp voor ‘Iphigénie en Tauride’, Wagnervereniging, 1930. Potlood op transparant papier, 42,8 x 61 cm, Collectie Theater Instituut Nederland, Amsterdam.