‘In Europa barst van de fouten’

In november van dit jaar was bij de VPRO de eerste aflevering te zien van de 35-delige documentairereeks In Europa, naar de gelijknamige bestseller van Geert Mak. De serie begon bij het jaar 1900 en is vijf afleveringen verder gevorderd tot 1916.
Ik heb nog geen enkele uitzending gezien. Niet uit desinteresse, maar omdat ik weet dat alle delen via enkele muisklikken on demand op mijn computerscherm te toveren zijn. Zelf bepalen wanneer je wat kijkt — dat is wel zo prettig.
Maar na lezing van dit artikel overweeg ik de reeks toch maar ongezien te laten. De auteur van het stuk, docent nieuwste geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, wijst namelijk op een aantal feitelijke onjuistheden in de televisieserie. Na enkele pijnlijke voorbeelden daarvan gegeven te hebben, stelt Willem Melching zichzelf de vraag of die fouten nou zo erg zijn:

‘Ja, dat is erg. Feiten zijn de basis van elke historische redenering. Wie Oostenrijk aan zee plaatst, heeft geen vat op de geopolitieke situatie in de Balkan en Midden-Europa. Laat staan dat hij die kan uitleggen aan een groot publiek. (…) De opnamen van In Europa hebben 3 à 4 miljoen euro gekost. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft meebetaald. Het was verstandig geweest als ze ook hadden bedongen dat Mak zijn draaiboek aan enkele echte deskundigen had voorgelegd.’

Geert Mak heeft in een reactie de kritiek afgedaan als voornamelijk kinnesinne. In een tegenreactie doet Melching er nog een schepje bovenop en komt hij met nog meer fouten op de proppen. Wordt wellicht vervolgd. Dat geldt in ieder geval voor de aanleiding van de polemiek: de zesde aflevering van In Europa, gewijd aan het jaar 1917, wordt op 16 december uitgezonden.