‘In “het Damescompartiment van de Indische letterkunde”, aldus Rob Nieuwenhuys in zijn Oost-Indische Spiegel, reizen eigenlijk maar vijf schrijfsters: M.C. Frank, Mina Krüseman, Annie Foore, Melati van Java en Thérèse Hoven. De suggestie is duidelijk: in de rest van de voorname letteren-trein horen alleen heren thuis.
Hoe geestig de term ook is, het idee erachter is niet juist. Want er waren veel meer schrijfsters dan de grote vijf. Het merendeel van hen was ooit beroemd, berucht of ten minste bekend.’
Bovenstaande tekst vormt de introductie tot Het damescompartiment online. Deze website vestigt de aandacht op wat Indische, Indonesische en Nederlandse schrijfsters hebben geschreven over Nederlands-Indië. Het merendeel van hen was rond 1900 actief. Een uitgebreide portrettengalerij bewijst dat hun aantal inderdaad niet gering was.
Een min of meer zelfstandig onderdeel van de website is De Leestrommel, waar hun, veelal in de diepste, donkerste kelders der literatuurgeschiedenis opgeborgen romans een tweede, digitale leven wordt gegund.
Het is erg mooi van Vilan van der Loo dat ze een waslijst van lieden aanlegt die op deze of gene wijze iets over Indië hebben geschreven, maar in mijn visie refereert Nieuwenhuys met ‘Het Damescompartiment’ nu juist aan een specifieke groep, namelijk auteurs van idealistische en tendensromans. En ja, daar behoorden ook mannen bij, zoals bijvoorbeeld Perelaer met Baboe Dalima.
Geïnteresseerden kunnen meer te weten komen uit Indisch-Nederlandse Literatuur, onder redactie van Reggie Bayy en Peter van Zonneveld.
Karin Peterson
Beste Karin,
Zie de Oost-Indische Spiegel zelf, zou ik zeggen, waaruit ik letterlijk citeer. In de paragraaf “het damescompartiment” reizen geen mannen mee, maar vrouwelijke auteurs. Daar gaat het om, en om de karakteristieken die aan deze auteurs worden toegeschreven.
Vilan