Recitals
De Stichting Muziekklassiek! te Groningen heeft een korte reeks recitals door Jeremy Menuhin georganiseerd, waarmee deze pianist in de eerste week van november op drie plaatsen in Nederland zijn programma met composities van drie muziekmeesters ten gehore zal brengen. Allereerst op zondagmiddag 4 november om 14:15 uur in de Amvest Zaal van de Beurs van Berlage te Amsterdam. Op dinsdag 6 november treedt de pianist op in de Kleine Zaal van het Cultuurcentrum De Oosterpoort te Groningen, om 20:15 uur, en ten slotte nog in Zutphen, op donderdag 8 november, eveneens om kwart over acht, in de Rabobank Buitensociëteit.
Wie er echter niet in slaagt, één van deze drie concerten bij te wonen, maar toch graag “de jonge Menuhin” live wil horen spelen, zou kunnen overwegen om naar het Duitse Bremen te reizen, waar op zaterdag 10 november hetzelfde recital nogmaals zal worden gegeven. [1] Men kan daar dan tevens de tentoonstellingen bezoeken met de bijzondere werken van Paula Modersohn-Becker, die aldaar onlangs in twee musea van start zijn gegaan. Zie daartoe onze bijdrage van 9 oktober [2]
Claude Debussy
Er staan vier pianocomposities op het programma: twee sonates van Ludwig van Beethoven (1770-1827) en één van Franz Schubert (1797-1828). Daar tussenin zal Jeremy Menuhin de Estampes uit 1903 van Claude Debussy (1862-1918) uitvoeren, het enige van die vier werken dat binnen het blikveld van ons fin de siècle cultuurtijdschrift ligt. Deze compositie valt in de middenperiode van Claude Debussy’s muzikale scheppingskunst en kan tot de categorie van zijn
impressionstische toonschilderingen worden gerekend. Estampe betekent gravure, ets, etcetera, en die aanduiding komt in principe niet echt overeen met de kleurenrijkdom die de muziek ons biedt. Anderzijds kan het worden beschouwd als iets dat slechts schetsmatig met dat bewuste begrip wordt aangeduid, en dan komt het weer nadrukkelijk overeen met hetgeen Debussy als klankmeester was: eerder een tekenaar dan een sterk inkleurende schilder. De schetsen slepen ons mee naar onbekende landschappen, ook in de — eventueel eigen — ziel, waar de componist enigerlei vorm van verwantschap hoopt te kunnen prikkelen. Niet alleen van de uitvoerend kunstenaar wordt Fingerspitzengefühl verwacht, maar eveneens de luisteraars kunnen het niet volledig gevoelsmatig tot zich laten komen als deze niet over een uitzonderlijke mate van intuïtie beschikken. Zoals reeds geïndiceerd: een ander land, een andere omgeving, en een andere geestesgesteldheid. “Als je niet het geld hebt om je daadwerkelijke reizen te veroorloven, dan moet je ze in de geest maken. . .” meende de componist. Wellicht bedoelde hij dat ironisch, maar hoe dikwijls is het juist deze componist gelukt impressies te creëren: van bij voorbeeld Spanje — zoals Iberia in 1905/08 — dat hij zelf ook nooit in werkelijkheid heeft bezocht.
Radio en televisie
Op zondag 4 november kunt u in de uitzending van VPRO’s Vrije Geluiden, tussen 10:30 uur en 11:30 uur Jeremy Menuhin meebeleven. Dit betreft een al eerder, op 30 oktober, opgenomen programma in het Bim-Huis, waarvoor de pianist nog eens extra naar Nederland is gekomen. Op die zondagochtend is de musicus echter eveneens te gast op Radio 4 in het rechtstreeks vanuit het Concertgebouw in Amsterdam uitgezonden zondagochtendprogramma Spiegelzaal van Hans van den Boom, dat om tien uur begint.
___________
[1] Voor een uitgebreid artikel met veel persoonlijke elementen over Jeremy Menuhin verwijzen we u naar het tijdschrift Mens en Melodie van september/oktober: 2007 nr. 5 alsmede naar de website van dat blad.
[2] Zie over Paula Modersohn-Becker en de diverse exposities in Noord-Duitsland ook ons artikel van vrijdag 12 oktober.
___________
Afbeeldingen
1. Jeremy Menuhin.
2. Claude Debussy kort voor de eeuwwisseling, met rokertje in leunstoel tijdens bezoek aan de dichter Pierre Louÿs.