28 oktober 2015 – Ook wij van rond1900 hadden er enkel wel eens over gelezen maar nooit in het echt gezien: de Russische vertaling van Couperus‘ Psyche die in 1902 zou zijn verschenen. Antiquariaat Fokas Holthuis presenteerde vandaag een exemplaar dat ze toevallig opdoken: Als antiquaar val je van de ene verbazing in de andere. Je bladert in een boek en er valt een prachtige brief van de auteur uit, je vindt in de laatste doos van een oude inkoop een uitgave die je enkel uit de bibliografieën kent. De Couperus-vertaling waarmee deze nieuwsbrief opent is een ware ontdekking. In de literatuur over Couperus – en dat zijn in dit geval veel degelijke naslagwerken – wordt deze uitgave slechts eenmaal terloops genoemd. Geen bibliograaf of verzamelaar lijkt het ooit te hebben gezien. Je weet pas dat het boek bestaat als het daadwerkelijk voor je op tafel ligt. Psicheja is niet alleen de eerste vertaling van Psyche, maar het is ook de eerste Russische vertaling van een roman van Couperus. Het is maar zeer de vraag of Couperus ooit geweten heeft dat zijn roman in het land van tsaar Nicolaas II, met een potentieel lezerspubliek van tientallen miljoenen mensen, beschikbaar was. De schrijver was het Russisch niet machtig.
Er kan maar één gelukkige koper zijn maar in elk geval is het zeer belangwekkend dat deze opgave opgedoken is: tot in Rusland werd Couperus gelezen! Dát de Russen trouwens net Psyche selecteerden is misschien niet helemaal toevallig. Neo-mystiek, decadentie en symbolisme sloegen behoorlijk aan in de Russische literatuur van rond 1900. Als u meer wilt lezen daarover kunt u dat bijvoorbeeld doen in The Dedalus Book of Russian Decadence. Wij zijn ondertussen benieuwd of er in dezelfde tijd nog méér Couperus in het Russisch is vertaald. Wie zoekt het uit?
Ga naar de inhoud