Cultuur rond 1900

Twee Massenet-opera’s, direct na elkaar

Heden zendt Mezzo-televisie tussen 17:00 uur en 19:55 uur een herhaling uit van het muziekdrama Manon — gecomponeerd in de jaren 1881-1884 — door Jules Massenet, waarover we reeds hebben bericht in deze rubriek op vrijdag 1 mei. Rolando Villazón — de in 1972 te Mexico City geboren, en internationaal zeer gevierde operazanger — die door velen wordt beschouwd als de tenor bij uitstek van de 21ste eeuw, maar die ook al eens door een stemcrisis enige tijd uit de roulatie is geweest, heeft eind april, als gevolg van een nieuwe stemcrisis, alle optredens voor de rest van 2009 afgezegd.
Tien minuten nadat de laatste klanken van Manon in uren klonken, is Jules Massenet op een andere zender, WDR 3, van de partij in het programma Bühne Radio. Daarin wordt zijn opera Werther uitgezonden tussen 20:05 uur en 23:00 uur. Meer gegevens over dat muziekdrama kunt u vinden in ons artikel van 27 maart 2009.

‘Manon’ via Mezzo-tv

Op 19 januari 1884 werd in de Parijse Opéra Comique de eerste voorstelling gerealiseerd van de opera in vijf bedrijven Manon van Jules Massenet (1842-1912), op een libretto van Henri Meilhac (1831-1897) en Philippe Gille (1831-1901), die als uitgangspunt de roman Manon Lescaut van Antoine François Prévost (1697-1763) hebben genomen.
Op zaterdag 2 mei zal de muziekzender Mezzo-televisie dit muziekdrama tussen 20:30 uur en 23:30 uur uitzenden met de sopraan Natalie Dessay en de tenor Rolando Villazon; die beiden traden daarmee voor het eerst gezamenlijk op. Het betreft hier een opname die in 2007 is gemaakt in het Theater van het Liceo de Barcelona, in de regie van François Roussillon. Victor Pablo Perez leidt koor en orkest van het genoemde theater.
Mezzo-televisie heeft deze maand twee herhalingen op het programma staan: op woensdag 13 mei ’s middags om 17:00 uur, en op donderdag 21 mei, ’s ochtends vanaf 10:00 uur.

Twee Janácek-opera’s op één avond via Mezzo-televisie

Dat er op zaterdag 25 april ’s avonds tussen de verschillende muziekdrama’s — via radio, televisie en direct op de planken — twee van de Tsjechische meester Leoš Janácek bij zijn, stemt tot tevredenheid, al kan er over de kwaliteit van alle andere opera’s van die avond niet met enig recht van spreken worden geklaagd. Eventuele kritiek op de uitvoeringen kan altijd achteraf nog wel. […]

Wagners ‘Ring IV’ op BBC

Jawel, het althans voorlopige einde van de wereldwijde Wagner-opera presentaties lijkt in zicht met de aankondiging van het vierde deel van de tetralogie Der Ring des Nibelungen — een Gesamtkunstwerk waarvoor meer dan alleen liefde voor muziek in het algemeen, meer specifiek voor klassieke muziek, nader beschouwd voor het muziektheater en dan nog eens toegespitst op Richard Wagner (1813-1883) een benodigde basis is — dat aanstaande zaterdag tussen 18:00 uur en middernacht, onze tijd, via BBC Radio 3 in het programma Opera on 3: Live from the Met rechtstreeks te beluisteren zal zijn vanuit de Metropolitan Opera in New York — inderdaad, we hebben het over de 360 minuten durende uitvoering van Götterdämmerung — waar deze voorstelling op dat moment als matinee zal worden gepresenteerd.
De muzikale leiding komt voor rekening van James Levine. Verdere info’s vindt u op de website van BBC Radio 3 door hier te klikken.

Rimski-Korsakovs opera Het meisje van Pskov

In het programma Bühne: Radio van de Duitse zender WDR 3 wordt hedenavond — tussen 20:45 uur en 23:05 uur — de opera Het meisje van Pskov (1873) van Nikolaj Rimski-Korsakov (1844-1908) uitgezonden. Solisten, koor en orkest van het Petersburgse Mariinski-Theater worden geleid door de vaste baas van ’t spul aldaar: Valery Gergiev.
Het libretto van dit muziekdrama is door de componist zelf geschreven op basis van het gelijknamige drama uit 1860 van Lev Mej (1822-1862). Rimski werkte er in de jaren 1868-1872 aan, en op 13 januari 1873 is het stuk in première gegaan in hetzelfde theater van waaruit u de uitvoering thans kunt beluisteren.
In 1891/92 heeft de componist een tweede versie gerealiseerd met een andere titel, maar die is nooit gepubliceerd; in 1895 verscheen een derde versie, die op 18 april van dat jaar, opnieuw in Sint Petersburg voor het eerst werd opgevoerd. Diezelfde versie, maar dan met een in 1898 toegevoegde proloog, werd in 1901 op 23 oktober, in het Moskouse Bolsjoj Theater in première gegeven, en in 1909 als Ivan de Verschrikkelijke door Djagilev in Parijs werd voorgesteld.

Wagner: Siegfried in the Met

Wie Walküre zegt, moet ook Siegfried zeggen — dat is één van de (hier) vier geboden van Richard Wagner met betrekking tot de vierdelige muziekdramatische cyclus Der Ring des Nibelungen. Dat derde deel is aanstaande zaterdagavond via BBC Radio 3 in het programma Opera on 3: Live from the Met te volgen vanaf 18:00 uur. Ook deze keer betreft het een rechtstreekse uitzending van datgene wat zich op dat moment als middagvoorstelling op de planken in het New Yorkse Metropolitan Opera House afspeelt. James Levine dirigeert de Metro-uitvoerenden. Voor details zij verwezen naar het betreffende onderdeel van de website van BBC Radio 3.

Richard Wagners Parsifal op Mezzo-televisie

De figuur Parsifal blijft de gemoederen, doorgaans tevens in een onderbewuste laag, fascineren. Dat heeft zeker te maken met de uitzonderlijkheid van de figuur en van de tekst die Richard Wagner zelf schreef, waarna hij er als componist nog flink wat tijd over heeft gedaan voordat Parsifal in 1882 rijp was voor de ‘Bretter die die Welt bedeuten’. […]

Wagners Ring binnen een etmaal

Voor al degenen die niet alle vier delen van de tetralogie Der Ring des Nibelungen van Richard Wagner de afgelopen vier zaterdagen in successie via Mezzo-televisie hebben kunnen zien, komt al snel een herkansing, en wel binnen goed een etmaal. Aanstaande zaterdag, 4 april herhaalt Mezzo de beide eerste delen: Das Rheingold en Die Walküre, vanaf 17:00 uur, respectievelijk 19:45 uur. Op zondag 5 april volgen Siegfried — vanaf 17:00 uur —en Götterdammerung vanaf 2115 uur.
Het gaat om de versie die in het jaar 2003 in de Staatsopera van Stuttgart is gerealiseerd en werd verfilmd door Hans Hulscher.

Jules Massenets Werther zaterdag direct vanuit Parijs op NDR Kultur

Hoewel het muziekdrama ‘Werther’ van Jules Massenet het hart van menig Duitser tijdens het fin de siècle in sterke mate heeft beroerd, raakte deze opera relatief snel in vergetelheid totdat zo’n drie decennia geleden nieuwe ensceneringen de belangstelling hebben doen herleven. […]

Wagners Götterdämmerung

Zoals te verwachten viel, wordt zaterdag 28 maart — vanaf 20:00 uur, tot in de nacht van zondag de 29ste om 00:35 uur — op Mezzo-televisie de opera Götterdämmerung, het vierde deel van de tetralogie Der Ring des Nibelungen van Richard Wagner, uitgezonden. Daarmee zal dan een einde zijn gekomen aan het omvangrijke, vierdelige muziektheaterspektakel.
Terwijl op Mezzo-tv het laatste deel van deze tetralogie onvermijdelijk op een definitief einde afstevent, wordt op de Britse zender BBC Radio 3 een directe uitzending vanuit de Metropolitan Opera in New York gerealiseerd van het eerste deel van deze cyclus: Das Rheingold.
In september van dit jaar presenteert de Nationale Reisopera in het Nationaal Muziekkwartier te Enschede zes keer eveneens Das Rheingold.
(Daarover later eventueel meer.)
Overigens geldt deze Ring-tetralogie niet bij iedereen als zodanig; niet zelden wordt er gerept van een trilogie met een Vorabend.