Opera van Debussy, orkestwerk van Schönberg
De Frans-Duitse cultuurzender Arte presenteert binnen een etmaal twee verschillende visies op de tekst van Pelléas en Mélisande uit 1892, door Maurice Maeterlinck (1862-1942), een Vlaming, die in het Frans publiceerde en daarvoor in 1911 de Nobelprijs voor Literatuur toegekend kreeg. Als eerste kunt u zaterdagavond de opera zien die Claude Debussy in 1902 heeft geomponeerd. De volgende avond zal door dezelfde zender de symfonische versie laten zien en horen, zoals die in 1905 werd gecreëerd door Anold Schönberg. Ook Gabriel Fauré (1845-1924) en Jean Sibelius (1865-1957) hebben zich door dit literaire gegeven laten inspireren.
Verschillen in vorm en duur
De opera van Claude Debussy uit 1902, die een grote inspanning van de uitvoerenden eist door de enorme moeilijkheidsgraad, zal zaterdagavond 23 september, relatief laat beginnen: om 22:35 uur, en tot half twee in de nacht op zondag eindige. Het is een versie van dit jaar, geregisseerd door Jean-Louis Martinoty. Het Orchestre National de France wordt geleid door Bernard Haitink. Magdalene Kozená en Laurent Naouri vertolken de titelrollen.
Zondag 24 september wordt deze “symfonie over een tragische liefde”, uit de koker van de Weense componist Arnold Schönberg (1874-1951) eveneens op de zender Arte voorgesteld, deze keer door het Gustav Mahler Jugendorchester dat wordt gedirigeerd door Claudio Abbado. Het concert in klanken en beelden zal worden uitgezonden tussen 19:00 uur en 19:45 uur. Waarmee kan worden vastgesteld dat deze een kwart van de tijd vergt die de opera in beslag neemt.
Prachtige kans binnen één dag
Het is voor de liefhebbers vanzelfsprekend een ‘verplicht nummer’ om op die beide avonden de beeldbuis met de daaraan gekoppelde luidsprekers in te schakelen, en voor degenen, die geïnteresseerd zijn in de materie, maar die nog niet echt tot de ingewijden mogen worden gerekend, zit er niets anders op dan deze bijzondere kans, binnen één etmaal van twee verschillende benaderingen kennis te kunnen nemen — en zelfs zonder dat daarvoor relatief hoge toegangsprijzen dienen te worden betaald, al gaat er nooit iets boven een operavoorstelling in de daarvoor bestemde entourage en is een ensemble van levende musici die voor je op een podium zitten te spelen ook iets unieks. Zo’n opname is de volgende dag vanzelfsprekend niet anders, ook al kan me, in het kader van de eigen subjectiviteit ook daar geheel andere gevoelens en gedachten over ontwikkelen. Doch ook dat kan een boeiende materie zijn.
Wat is het een prikkelende gedachte — die echter waarschijnlijk niet verder zal komen dan zulks — om een zender (radio en/of televisie) te prikkelen deze twee uitvoeringen te herhalen en dan binnen nog eens twee dagen ook de interpretatie van het Maeterlincks literaire gegeven door Fauré — een orkestsuite, opus 80, uit 1898 — en door Sibelius — die muziek bij het toneelstuk schreef, in 1905 — aan te bieden. Misschien dat een durfal met de nodige autoriteit zoiets ooit initieert voor een festival waarvoor dan van diverse kapitaalkrachtige zijden gelden beschikbaar worden gesteld.