Aandacht
Hilda Schram ― van de Universiteitsbibliotheek Groningen ― is van mening dat je bijna nooit kritiek op Freud vindt. Mede daarom heeft zij thans de expositie georganiseerd, die vandaag na twee lezingen, van start gaat in het bovengenoemde gebouw met al die boeken ― waarvoor ooit de van binnen zo schitterende kathedraal van Groningen werd gesloopt ― en die De Kleren van Keizer Freud als titel kreeg. Het befaamde subject van de door mevrouw Schram geïnitieerde tentoonstelling zou haar, ware het nog in leven, wel eens van affectieve preoccupatie hebben kunnen beschuldigen, en ook van het dragen van oogkleppen, een blinddoek en al wat dies meer zij. Hele bibliotheken vol kritiek op Freud zijn er geschreven, waarbij zo’n privé-kruistocht geheel en al in het niets verdwijnt.
In een huis-aan-huis blad van jongstleden woensdag, dat helaas uitblinkt door redactionele slordigheden in onder meer orthografie ― een der verantwoordelijke redacteuren schreef in een andere hoedanigheid, toen hij het over onze eigen regionale omgeving had, “kontereien”; wat zou Freud daarover gezegd hebben? ―, grammatica en syntaxis ― ach, en over stilistiek zullen we het dan maar niet meer hebben ―, wordt mevrouw Schram geciteerd: “…Terwijl ik juist van mening ben dat zijn denkbeelden achterhaald zijn en bovendien niet kloppen.” Als die slordige redactie die zin nu eens wel juist heeft geciteerd, dan is het met de denkwereld van die mevrouw ook niet echt best gesteld, en is deze uitspraak een schram op haar eigen wezen: nomen est omen! Immers, als iets toch al niet klopt, hoe kan het dan nu achterhaald zijn?
Gelijkgestemden
Mevrouw Schram zocht naar gelijkgestemden en vond ze: Malcolm Macmillan, hoogleraar van de Universiteit van Melbourne en Filip Beurskens van de Universiteit van Tilburg. Die beiden hebben positief gereageerd op het verzoek en geven heden, als inleiding op de expositie, elk een lezing. Daarna gaat de overzichtstentoonstelling los en kan ieder die dat wil, zich tot 15 december een beeld van 150 jaar kritiek op de psychoanalyse vormen. De anonieme schrijver van het al te slordig gecomponeerde stukje in het bewuste druksel stelt dat daarin 150 jaar kritiek op de publicaties van Freud en zijn theorieën wordt gepresenteerd.
Voor wie tot nu toe nog twijfelde, wordt daarmee wel duidelijk dat die man al in zijn ‘keizerlijke’ babykleertjes flink wat theorieën ten beste moet hebben gegeven en ook al aardig wat daarvan moet hebben gepubliceerd, en dus niet anders dan als Groot Genie de geschiedenis mocht, ja kòn, ingaan.
Dat staat echter haaks op de laatste uitspraak die mevrouw Schram binnen het kader van dat artikeltje in die krant doet: “We hopen dat studenten en andere mensen gaan nadenken over Freud. Want veel van zijn theorieën worden nog steeds als waar beschouwd. Het lijkt me goed dat mensen zien dat hij eerder gek dan geniaal was.”
Freud heeft deze dromen in Groningen anno 2006 allemaal wel zien aankomen. En hij wist tevens hoe hij die zou moeten duiden. Speciaal voor mevrouw Schram schreef hij onder meer: “Der Traum ist eine Wunscherfüllung”, en uitte hij ook de, nooit eerder zo passende, hartekreet: Was will das Weib?
* Zie tevens ons artikel van maandag 2 oktober, getiteld Inleidingen op het leven en oeuvre van Sigmund Freud, waarbij we nadrukkelijk willen wijzen op datgene wat Ilse Grubrich-Simitis te zeggen heeft.
Lezen!
– Freuds hoofdwerk uit 1899: Die Traumdeutung. De huidige editie in Fischer Taschenbücher kost € 12,90 en draagt het ISBN 3-596-10436-X.
– Acht essays uit de periode 1899-1932 over dit thema: Über Träume und Traumdeutungen. De huidige versie in Fischer Taschenbücher draagt het ISBN 3-596-10437-8, en kost € 9,95. (De genoemde prijzen gelden in Duitsland en bij Boekhandel Die Weisse Rose te Amsterdam.)