In mijn decadente villa in Amsterdam-Noord viel, ter lering ende vermaak, onlangs weer eens een fraaie catalogus op de mat. Dit ter gelegenheid van aanstaande Christie’s-veiling van Old masters & 19th century art, including Dutch Impressionism. Zoals u weet werken wij hier dag in dag uit onbezoldigd aan rond1900.nl en bedraagt ons kunstbudget gemiddeld zo’n 25 euro, maar dat weerhoudt uw studeerkamerdecadent er niet van verlekkerd te kijken naar al die mooie doekies.
Wat deze keer ter veiling komt, en dus vooralsnog buiten de musea en gebaande paden is gebleven, is doorgaans buitengewoon boeiend. Zo vinden we ook bij deze veiling weer een aantal reuze-aardige werken. Zo bieden ze wederom een heel vroege Toorop aan: catalogus nummer 337: ‘Houses near a road’, 1884. Een jaar later zou Jan Toorop zich bij Les Vingt aansluiten en zich richting het symbolisme bewegen. Bij dit werkje is daar nog geen sprake van, maar het is op zichzelf een vrij strak, best mooi dorpsgezichtje. Ik heb het ook nooit eerder gezien; Spaanstra-Polak noemt in haar studie Het Symbolisme In De Nederlandse Schilderkunst wel enkele werken van Toorop uit 1884, maar dit niet.
Wat wij als francofielen maar wat graag aan de muur zouden willen hebben zijn de nummers 328 en 329: galante Parijse tekeningen van Steinlen en Somm. Dolletjes! Nummer 296, een wat later maar niet oncharmant portret van Franz von Stuck dient ook vermeld te worden, alsmede nummer 306: een aardig winters Parijs stadsgezicht van Edouard Cortès. Een erg mooi, subtiel kleurgebruik en mooie houding is te zien op het doek met het Japanse meisje met Wagasa (nummer 325) van Pieter de Josselin de Jong. Het is niet gedateerd, maar op een of andere manier vermoed ik dat dit werk van rond 1890 dateert, wanneer het japonisme ook dieper tot de Nederlandse schilderkunst is doorgedrongen. Maar misschien is dat een onbewuste associatie daar u en ik Josselin de Jong natuurlijk zeer waarderen om zijn Couperus-illustraties die hij in deze jaren maakte.
Vanuit het perspectief van ons blog zijn vermoedelijk de catalogusnummers 319 en 320 de ‘belangrijkste’. De eerste is ‘Zonnegod: Apollo in his 
chariot’ van Willem van Konijnenburg uit circa 1924. Een zeer vergelijkbaar werk van Van Konijnenburg bevindt zich sinds jaar en dag in het Haags Gemeentemuseum. Wat je ook van Van Konijnenburg vindt, hij is wel een belangrijk fin de siècle-schilder, in die zin dat hij een uitgebreid en consequent symbolistisch georiënteerd oeuvre heeft geschapen. Zie in die context ook zijn terecht prominente rol in de prachtige Droomkunst-tentoonstelling.
We hebben daarnaast een persoonlijke, meer biografische belangstelling voor Willem van Konijnenburg. Volgens de overlevering was deze dandy-kunstenaar rond 1900 namelijk bevriend met die andere dandy-kunstenaar, over wie u hier al meer dan regelmatig heeft kunnen lezen. Over Carel de Nerée tot Babberich gesproken (wie anders zou ik bedoeld kunnen hebben?): catalogusnummer 326 betreft een olieverfdoek met een Antwerps toneel van Hendrik Jan Wolter, dat hij in 1898 in die stad maakte. Dat stoppen we in onze De Nerée-documentatie, want zoals u misschien las in mijn onlangs verschenen bescheiden boekwerkje kende Wolter De Nerée, en maakte hij in deze zelfde periode een aardig portret van een lezende De Nerée. Leuk.
Sowieso is het mooiste werk van deze veiling van Wolters hand. Het siert dan ook terecht de omslag van de catalogus: ‘A view on the Amstel’, olie op doek, daterend uit de jaren 1914-1920. Prachtig! Neen, het is wel niet decadent-symbolistisch of iets in die geest, maar gewoon een heel erg mooi stadsgezicht van ‘ons’ gedegenereerde en verdoemde Mokum. Hij ving het zonlicht bewonderswaardig en koos een opvallend perspectief: nu eens vanaf de àndere kant, richting de Magere Brug en Carré, gezien op een lichte zomerdag die baadt in subtiele blauwe en witte tinten.
Een meesterwerkje, dat ergens permanent in een Groot en Belangrijk Museum zou moeten hangen.