Jan Toorop-Jaar: over twee vrijwel onbekende Katwijkse vissers uit 1901

We hebben het er al een poosje niet meer over gehad – er is zoveel moois en leuks te melden – maar nog steeds liggen wij van rond1900.nl af en toe slapeloos naast ons eigenste femme fatale van pure artistieke anticipatie: het is immers nog steeds Jan Toorop-jaar! Nog zo’n 110 nachten symbolistisch dromen (of dus wakker liggen) en dan opent de grote Toorop-tentoonstelling in het Haags Gemeentemuseum. Leve de man van het jaar! Enorm benieuwd zijn wij ook naar de begeleidende publicatie die bij WBooks gaat verschijnen; we hebben ons laten vertellen dat deze héél bijzonder gaat worden.

U kunt natuurlijk ook niet wachten, maar niet getreurd. U kunt vast een soort van sneak preview krijgen volgende week, alhier in Mokum. Een van de deelnemers aan de PAN-beurs is namelijk het sympathieke Antes Art 1900. Madame Reijers heeft vaak de mooiste dingen en ook deze keer is het weer raak. Wat te denken van dit beeldje van Yvette Guilbert door Cappiello uit 1899? Dat zouden we zo in onze decadente huiskamer plaatsen, ware het niet dat ons budget daarvoor verre van toereikend is – een ware decadent zit immers altijd aan de grond (maar wel het liefst in Londen of Parijs). Maar kijken kan altijd en dat gaan we dus zeker doen. Naar dit beeldje, maar ook naar een door Antes Art aangeboden, naar ons bescheiden weten vrijwel onbekende tekening van Jan Toorop uit 1901. Net niet uit zijn symbolistische fase, maar wel vroeg én een ons inziens knap en sterk werk. Wij citeren:

Een bijzondere tekening van twee Katwijkse vissers, afkomstig van de erven van J.H. Jurriaanse. Deze Rotterdamse graanhandelaar was tevens een kunstverzamelaar en kende Toorop, die ook een portret van hem en zijn vrouw, Maria de Blaauw, heeft gemaakt. De heer Jurriaanse had naast deze tekening o.a. ook een groot schilderij van Toorop in zijn bezit, De Dorpelwachters, eveneens geschilderd in 1901. Dit schilderij is in 1957 door zijn zoon, J.E.Jurriaanse, aan het museum Boijmans van Beuningen geschonken. Hij hield van al zijn aankopen een boekje bij (uit 1905) waar zowel De Dorpelwachters als deze tekening in vermeld worden.

Wat deze tekening zo bijzonder maakt, naast de herkomst, is dat zich aan de achterzijde een foto-ansichtkaart bevindt waar diezelfde vissers op staan afgebeeld en waarop ze melden dat ze ‘nog in beste welstand’ verkeren. Tevens bevindt zich op de achterzijde een sticker van het Haags Gemeentemuseum waar de tekening in 1940 is geëxposeerd op de “tentoonstelling van werken van Jan Toorop” van juli t/m september 1940. Bovendien zou deze tekening een voorstudie van De Dorpelwachters kunnen zijn. De ‘Nieuwe kunst’ houten omlijsting is origineel uit de tijd.

De tekening zal worden opgenomen in de, nog te verschijnen, oeuvre catalogus van Dhr. Gerard van Wezel.

Dat ansichtkaart-detail is erg leuk. Toorops Dorpelwachters is een van zijn beroemdste en mooiste uit deze artistieke fase van de grote Toorop. Deze tekening is daar toch een mooi kunsthistorisch addendum bij lijkt ons. Gaat u hoe dan ook vooral kijken en, als er kapitaalkrachtigen onder u zijn, eventueel gewoon kopen. See you there!