Zes dagen achtereen, in zes steden
Evenals zijn grote broer, het Nederlands Studenten Orkest, geeft ook het Nederlands Studenten Kamer Orkest elk seizoen een aantal concerten, verspreid over ons land. Het grote orkest speelt twaalf concerten, het kamerorkest doet er zes, maar dan wel elke avond een concert. De tournee is deze keer, op dinsdag 12 april in de kleine zaal van het cultuurcentrum De Oosterpoort in Groningen begonnen en eindigt aanstaande zondagavond [1]. Voorafgaand aan het concert dat de tournee opende, heeft het ensemble een lunchconcert verzorgd in Museum De Buitenplaats te Eelde, waar twee van de vier composities die het programma sieren, werden uitgevoerd. De wereldpremière van het opdrachtwerk — een onvergetelijk stuk muziek vol originaliteit en eclecticisme —, waarin tal van muziekmeesters uit de twintigste eeuw de revue passeren, was zeer verrassend.
Mahler-Liederen
Twee van de vier werken zijn van componisten die het fin de siècle hebben verrijkt met grootse stukken: Anton Bruckner (1824-1896) en Gustav Mahler (1860-1911). Van laatstgenoemde zong mezzosopraan Rosanne van Sandwijk, speciaal op instigatie van het Internationaal Vocalisten Concours, met het ensemble Vijf liederen van Gustav Mahler. Drie daarvan zijn afkomstig uit Des Knaben Wunderhorn, de overige beide stammen uit de koker van Friedrich Rückert.
Het ‘Wunderhorn’-Rheinlegendchen daarin had met een nog kleinere bezetting qua strijkers — nu waren dat er zevenentwintig: 7,7,6,4,3 — gekund, want dat was het enige van de vier stukken waarin de zangeres door de instrumentalisten werd overstemd. Zij zong haar partijen overigens met een intense inleving, alsof datgene wat ze te zeggen had, ook heel direct uit haar blikveld kwam. In haar voordracht van het laatste lied — Rückerts Ich bin der Welt abhanden gekommen — legde ze een verdroomde verstilling aan de dag, die tot in detail overtuigde: een droom die ongerept moet blijven.
Bruckners abstractie
Zowel in Eelde, alsook later die dag in Groningen, werd het concert geopend met de hoogst zelden geprogrammeerde Drei Stücke für Kammerorchester die samen uit de middenperiode van Anton Bruckners decennia omvattende scheppingsproces stammen: de jaren 1862-63. Hoewel daarin niet de latere, onovertroffen bouwmeester van gotische kathedralen, ontworpen op muziekpapier, naar voren komt, valt toch reeds in aanzet datgene te beluisteren, wat in vooral zijn drie laatste symfonieën tot ontplooiing zal komen. Onderling verband bestaat er niet, maar de kwaliteit is reeds zo gevestigd dat het achtereen voorstellen niet tot enige vorm van verbazing leidt. Alsof het zo hoort, lijkt het wel. De uitvoering door de musici van het NESKO, onder leiding van de vaste dirigent van de Marinierskapel, Harmen Cnossen was navenant. Hij heeft op tal van plekken in Europa en China ervaring opgedaan als slagwerker, paukenist en, gedurende de laatste tien jaar, als dirigent. Voordat hij in 2000 naar China vertrok, was Harmen (toen nog Uilkens Cnossen) paukenist in het Noord Nederlands Orkest.
Hij heeft zich ontwikkeld tot een orkestleider die zich, in grote delen van de door hem uitgevoerde muziek, presenteert als één brok ongebreidelde hartstocht, die hij, dirigerend en wel, het liefst aan de diverse secties in het orkest nog op de lessenaar komt zetten als extra hart onder de riem. Het mag dan ook niemand verbazen dat de musici van het NESKO deze man op handen dragen. Andersom is dat echter niet minder het geval.
__________
Noot
[1] Tot en met zondag 17 april is het NESKO nog in vijf steden van ons land te beluisteren:
– woensdag 13 april in de Marekerk te Leiden
– donderdag 14 april in de Sint Janskerk te Maastricht
– vrijdag 15 april in De Lindenberg te Nijmegen
– zaterdag 16 april in de Geertekerk te Utrecht
– zondag 17 april in de Beurs van Berlage te Amsterdam
____________
Afbeeldingen:
1. Mezzosopraan Rosanne van Sandwijk (Foto: Jeroen van Zijp).
2. Dirigent Harmen Cnossen (Foto: Pepijn Zoon).