Sâr Peladan, Lorrain, Céard, De Maupassant, Gide, Valéry, Pierre Louÿs, Lucien Descaves, Hennique, Daudet, Marcel Schwob, Villiers de l’Isle-Adam, Huysmans, De Goncourt, Barrès, Stanislas de Guaita, Jean de la Ville de Mirmont, Rachilde, Coppée, Mirbaud, Rémy de Gourmont. En nog enkelen. Met die uitgelezen schare liet hij zijn studenten in het fin de siècle onderduiken. … Lees verder “Neo-décadence in De blauwe nacht van Jan Siebelink”
Vraag: welke van de volgende Nederlandse schrijvers schreef géén roman die je probleemloos aan de stroming van het decadentisme kunt verbinden? A. Louis Couperus B. Jacob Israël de Haan C. Carel Scharten D. Eduard Veterman U zou natuurlijk gaan voor antwoord ‘C’. Fout! Het is een instinkerd, want het goede antwoord staat er niet bij. … Lees verder “Carel Scharten en het (polder)decadentisme: De bloedkoralen doekspeld“
Als vijfde deel in de Prominent-reeks van uitgeverij Tiem is de briefwisseling verschenen van de Groningse dichter en De Ploeg-schilder Hendrik de Vries (1896-1989) en de schrijver en Couperusbiograaf Henri van Booven (1877-1964). Hoewel zij op het eerste gezicht zeer tegengestelde kunstenaars waren, hadden zij beiden hun wortels in de kunst en cultuur van het … Lees verder “Briefwisseling Henri van Booven en Hendrik de Vries”
Zoals de trouwe lezer weet hebben wij hier een bijzondere interesse in bij voorkeur ‘vergeten’ sleutelromans over Nederlandse beeldend kunstenaars van rond 1900. Zo kwam Antoon Derkinderen versleuteld voorbij in een roman van P.H. Van Moerkerken, en bij diezelfde schrijver troffen we een geval van fictieve receptie van Isaac Israëls aan. Eerder dit jaar stuitten wij bij Cornélie Noordwal op … Lees verder “ Kunstmenschen (1902): een vergeten roman over Johan Thorn Prikker”
Hoewel Louis Couperus als een van onze grootste schrijvers werd en wordt beschouwd, lijkt zijn werk geen directe navolging te hebben gekregen. Waar de directe invloed van Kloos, Gorter en Van Deyssel, om bij de Nederlandse literatuur van rond 1900 te blijven, overduidelijk is en tot veel, vaak bar slechte imitaties heeft geleid, daar laten de Couperus-epigonen zich moeilijker vinden. Maar niets is uniek, ook niet in de literatuur, en zij zijn er uiteraard wel. Toegegeven: veel zijn het er niet, maar toch… […]
In zijn essaybundel ‘De laatste deur’ geeft Jeroen Brouwers een uitvoerig overzicht van zelfmoord als motief in de Nederlandse literatuur van de laatste paar eeuwen. Het is een fantastisch boek, maar het fin de siècle komt er bij hem een beetje bekaaid vanaf. Tijd voor een lijstje met enkele aanvullingen. […]
Begin 1891 verscheen de roman Là-bas van J.K. Huysmans. Deze schandaalwekkende roman over het middeleeuwse en moderne satanisme heeft opvallend genoeg nogal wat sporen nagelaten in de Nederlandse literatuur van de jaren 1890. Een reconstructie. […]
Er is al vaker gespeculeerd over of de schilder Thomas Cool (1851-1904) model heeft gestaan voor het personage Duco van der Staal uit de roman ‘Langs lijnen van geleidelijkheid’ van Louis Couperus. Maar er valt nog een aardig detail aan toe te voegen. […]
Het is het einde van het jaar, en dan komt men traditiegetrouw met allerlei lijstjes van zaken die ‘het beste’ waren het laatste jaar, en in dit geval vaak het laatste decennium. Nu, voor ons, 1900-fin-de-siècle-geesten, gaat dat een beetje lastig, maar we willen uiteraard niet achterblijven. Dus wij presenteren hier doodleuk, alsof de tijd zeker 100 jaar heeft stilgestaan, de top 50 van de beste Nederlandse romans uit het fin de siècle. […]
Er wordt opvallend veel ontwaakt in de beginzinnen van romans die in of net na 1900 verschenen. Wellicht een symbool voor de overgang naar de nieuwe eeuw: het fin de siècle overleefd, de wereld is niet ten onder gegaan, dus aan de slag maar weer! […]
