‘Een klein museum is een aangenaam iets’ — Albert Plasschaert in 1910 over het ideale museum

Rijks Museum hier, Rijksmuseum daar: hoe het ook gespeld moet worden, het was deze week overal. Reuze goed natuurlijk, een kunsttempel op het journaal. Wij hier op rond1900.nl zijn geen taalkundigen, maar hadden toch het idee dat de veelbesproken spatie in het logo van het Rijks Museum volgens hedendaagse taalnormen inderdaad tenenkrommend is, maar dat die volgens negentiende-eeuwse normen helemaal niet zo gek is. […]

Pieter Hofman: sierkunstenaar tussen symbolisme en art deco

Het symbolisme wordt wel gezien als een kunststroming die opbloeide tijdens het fin de siècle en begin 1900 alweer een stille dood stierf. In de grafische kunst – en met name in de boekversiering – zou de roep van het symbolisme echter nog lang doorklinken. In deze serie behandel ik enkele minder bekende ontwerpers die worden gerekend tot dit ‘late symbolisme’. Deze eerste aflevering gaat over boekbandontwerper Pieter Hofman. […]

Wandelen door het Gooi met Van Eeden, Van Deyssel en anderen

Dankzij de aanleg van de spoorlijn Amsterdam-Amersfoort in 1874 werd het Gooi een creatieve broedplaats voor schrijvers, schilders, wereldverbeteraars en dichters. Het werd ook een populaire streek voor veel Tachtigers. Ronny Boogaart en Eric de Rooij stelde een fraaie wandelgids samen die de lezer langs bijvoorbeeld het monumentale huis dat Van Deyssel cadeau kreeg van zijn vrienden, maar waar hij diep ongelukkig was. Onderweg ontmoeten we volop andere schrijvers en dichters. Louis Couperus, Willem Kloos, Herman Gorter en Carry van Bruggen, maar ook tijdgenoten met een vergeten oeuvre. […]

Kunstnijverheidswinkel Arts and Crafts

Rond 1900 openen enkele designwinkels in Nederland hun deuren. Ze hebben zich laten inspireren door de kunsthandel L’Art Nouveau van Siegfried Bing te Parijs, de naamgever van de kunststroming. Vanaf oktober dit jaar is er in het Haags Gemeentemuseum een tentoonstelling over één van deze kunstnijverheidzaken te zien: ‘t Binnenhuis dat in 1900 wordt opgericht aan het Rokin te Amsterdam. In 1898 is echter in Den Haag al winkel en galerie Arts and Crafts opgericht. Op de laatste wordt hier verder ingegaan. […]

Helene Kröller-Müller: een biografie, een documentaire en een tentoonstelling

Koopmansvrouw Helene Kröller-Müller (1869-1939) was ooit de rijkste vrouw van Nederland. Deze omstandigheid stelde haar in staat om een enorme kunstcollectie bijeen te brengen, die uiteindelijk onderdak kreeg in haar eigen museum in het Nationaal Park de Hoge Veluwe, het voormalige landgoed van Helene en haar echtgenoot. Er is nu een biografie geschreven, een documentaire gemaakt en een tentoonstelling ingericht over het leven en werk van deze gepassioneerde vrouw. […]

Eenmaal, andermaal…! (2)

De werkelijkheid is vast vele malen gecompliceerder, maar aangezien de beginselen van dit blog naast strikt wetenschappelijk ook zwaar zwartromantisch zijn, mogen we graag denken dat wij bepalend moeten zijn geweest voor enkele mijns inziens zeer opvallende veilingresultaten, gister te Utrecht. […]

Lijstjestijd: de fin de siècle top 50!

Het is het einde van het jaar, en dan komt men traditiegetrouw met allerlei lijstjes van zaken die ‘het beste’ waren het laatste jaar, en in dit geval vaak het laatste decennium. Nu, voor ons, 1900-fin-de-siècle-geesten, gaat dat een beetje lastig, maar we willen uiteraard niet achterblijven. Dus wij presenteren hier doodleuk, alsof de tijd zeker 100 jaar heeft stilgestaan, de top 50 van de beste Nederlandse romans uit het fin de siècle. […]