Op zaterdag 15 december, ’s avonds vanaf 23:15 uur tot in de nacht op zondag 01:25, wordt op Canvas, de tweede Nederlandstalige, Belgische televisiezender, de film De dood in Venetië — om nu maar eens de Nederlandse titel te gebruiken — uit 1971, van de Italiaanse regisseur Luchino Visconti, de ether ingezonden. De film is er één — van de helaas niet al te vele —, die inhoudelijk en tevens qua sfeer zodanig is geconcipieerd dat de oorspronkelijkheid van de gelijknamige novelle (1912) van de Duitse Nobelprijswinnaar Literatuur (1929) Thomas Mann voornamelijk overeind is gebleven. Al is de schrijver, die in het boek de protagonist is, in Visconti’s film een componist geworden, in wie menigeen Gustav Mahler (1860-1911) meent te kunnen herkennen. Uit diens oeuvre wordt het Adagietto uit de Vijfde Symfonie [1] gebruikt ter zinvol-emotionerende, en andere zinnen prikkelende, ondersteuning van de prachtige beelden van cameraman Pasquale de Santis.
Voor nadere gegevens over deze rolprent verwijzen we u naar het artikel daarover, waarvoor we op vrijdag 13 april 2007 op deze site hebben getracht uw aandacht te genereren. Ruim een week later, op zaterdag 21 april is hier ook nog een bijdrage opgenomen over de adaptatie van dit boek voor een opera door de Engelse componist Benjamin Britten.
__________
[1] Door de grammofoonplatenindustrie, radiozenders en andere schavuiten werd dit deel uit Mahlers Vijfde onmiddellijk als Death in Venice gepostuleerd. Men zou toch enige argumenten kunnen aanvoeren ter ondersteuning van de stelling dat dit niet correct is. Doch dergelijke instituten laten nu eenmaal verkooptechnieken en dito -cijfers (al te) hoog in hun vaandel wapperen.
Weer eens gekeken gister. Opmerkelijk detail: in het begin als Gustav naar Venetië afreist is op boot een vervelende in het wit geklede, verlopen en opgemaakte dandy te zien: leek wel erg op een portet/karikatuur van Jean Lorrain, viel me op. Kan er niks over vinden en het kan toeval zijn maar het is een aardig detail, me dunkt
Deze figuur fungeert in het verhaal als een ironische voorbode van hoe von Aschenbach – ondanks zijn onverholen afkeer van die man – uiteindelijk zelf eindigt: als een meelijkwekkende, oude man die in een ultieme poging indruk te maken op de jonge Tadzio zijn toevlucht neemt tot parmantige pommade en een kittig kapsel. Maar het is een grimmig masker: een tot mislukken gedoemde poging de tijd stil te zetten en de dood op een afstand te houden.