Natuurlijk stap ook ik zo op de fiets om te kijken welk onderkomen enkele prachtige Nederlandse en Vlaamse bibliofiele topstukken van rond 1900 zullen vinden, maar daar kopen, ho maar hoor! Ietsjes boven mijn zeer bescheiden budget. Neen, wij gaven, dankzij geschenken, vrij- en rommelmarkten niet meer dan twintig euro uit aan boekinkopen, maar dit leverde toch de volgende, niet zeer bijzondere, maar aardige aanwinstenstapel op:
– Frederik van Eeden, Johannes Viator (1892) en Ellen (1891). Twee tweede drukken. Ze zien er best leuk uit vind ik, maar toch zijn het boeken die je niet snel koopt, laat staan leest. In het kader van het grote Carel de Nerée tot Babberich-onderzoek moet ik ze echter toch hebben staan en (her)lezen. De Nerée maakte een illustratie voor het eerstgenoemde boek, dat tot een van zijn alltime favorites behoorde — hij identificeerde zich zelfs in hoge mate met de hoofdpersoon. Later allicht meer hierover. Ellen zal hij ook gelezen en bewonderd hebben. Ik moest bij de ondertitel ‘Een lied van de smart’ direct denken aan – hoe voorspelbaar – Huysmans, voor wie ‘het lijden’ de essentie, het hoofdthema van zijn leven en werken vormde: ‘It is because Huysmans suffered sincerely and suffered well that he now commands not only the appreciation of his readers but also their affection, and that he enjoys what F. Lefèvre has called, in an untranslatable, unforgettable phrase, l’immortalité selon le coeur.’ (Baldick, Life of Huysmans, p.484). Een ander verband tussen Huysmans en Van Eeden weet ik zo niet te leggen, hoewel ik me meen te herinneren dat de laatstgenoemde het over Huymans heeft in zijn opstel ‘Decadenten’ (in zijn eerste bundel Studies, hier niet bij de hand.)
– Jeanne Reyneke van Stuwe, Hartstocht (1900). Deze debuutroman van Kloos’ (latere) echtgenote deed destijds veel stof opwaaien. Het draait om een jongeman die ten onder gaat aan zijn hartstocht. Hij hangt platen van Knopf aan de muur en leest en vertaalt de femme fatale-klassieker Le femme et le Pantin van Pierre Louys. Ik bezat en las dit curieuze werk alreeds jaren geleden, maar heb het enkele jaren geleden de deur uit gedaan (Verkocht? Geschonken? Aan wie dan in hemelsnaam?). Ik kom hier spoedig op terug!
– Jac. van Looy, Gekken (1892). Een mooie eerste druk van dit ooit veel gelezen werkje van Van Looy. Voor acht euro. Ooit betaalde je hier vijftig of honderd gulden voor meen ik. Ik had het al staan, maar dan een slechter exemplaar, dus kon ik deze uiteraard niet laten liggen. Voor bij de verzameling Tachtigers.
-Villiers de l’Isle Adam, Foltering door hoop en Le pretendant . Daar hebben we onze vriend de oude graaf weer! Foltering werd mij op vriendelijke wijze geschonken door mede-1900’er Heinz W., zodat we deze aardige verhalen in onze moerstaal kunnen lezen en nog wat beter kunnen begrijpen. Le pretendant is een voorbeeldige tekstuitgave van een tijdens Villiers’ leven nimmer uitgegeven of gespeeld toneelstuk. Wel is het in de jaren zestig vermaakt tot een tv-versie. Nimmer gezien uiteraard. Verzorgd op een wijze zoals men hier te lande enkel aantrof bij Pricks Van Deyssel-uitgaven.
– Ten slotte een aantal kleintjes van James, Zola en Couperus: zie foto!
Een der gebroeders Khnopff (bovenbedoelde Fernand, of Georges) publiceerde een vertaling van een verhaal van Arij Prins (me staat bij dat het Sint Margareta was) in een Franstalig tijdschrift, waarvan ik een exemplaar op Pulpe d’Épave bezit
Het onderwerp “lijden” behoort toch het meest tot JKH’s katholieke nadagen. De betekenis die hij hechtte aan de penitentie die in kloosters werd gedaan ter compensatie van al dat er in de wereld aan zondigs voorviel, zoals ook in extreme mate was voorvallen aan de heilige Lydwina van Schiedam, ging de hoeders van de r.-k. geloofsleer duidelijk veel te ver. Een van de redenen waarom men hem bijna een plek op de Index gunde, juist met zijn katholieke boeken …
Ben net bewonderaar geworden van rond 1900,vooral Ned. Lit.
Hartstocht is dacht ik ,de enige JvRS roman die ik niet bezit,
valt er te ruilen , kom daar nog op terug, na wat meer ingevoerd te zijn bij dit 1900 genoodschap…