Fin de siècle (2)

Huysmans in Là-bas (1891): ‘Les queues de siècle se ressemblent’. Vosmeer de Spie (pseud. Maurits Wagenvoort, 1859-1944) ‘Fin-de-Siècle’ in Kleine Studies (1892): ‘Sinds enkele jaren is fin-de-siècle het bijvoegelijk naamwoord, waarmee Parijs menschen en dingen stempelt, die het vreemde karakter dragen van onzen tijd, waarin het ongewone gewoon wordt. Wat is fin-de-siècle? Moeilijk te beantwoorden vraag. Zowat alles is fin-de-siècle. De Eiffeltoren, zoowel als Eyraud de moordenaar; Johan Ortt, de scheepskapitein-geworden-Oostenrijksche-aartshertog, even goed als de tegenwoordige Duitsche Keizer; de vibristen in de schilderkunst, net als de symbolisten in de litteratuur; de névrose evenals de verjonginsmethode van Dr. Brown Séguard. In ’t kort: fin-de-siècle kan goed en slecht, hoog en laag, verstandig en krankzinnig zijn, maar hoe ook, het maakt Ben Akuba’s gezegde tot leugen, dat alles schon da gewesen is, want fin-de-siècle is er nog niet geweest. Terwijl mij deze zin uit de pen loopt, bedenk ik dat Akuba’s Zoon toch gelijk had. Want zelfs fin-de-siècle is niet nieuw en dat is kras gezegd. Nieuw, het overal waargenomen verschijnsel, dat op het einde dezer eeuw wordt ondermijnd wat vroegere eeuwen en zelfs de eerste helft van de tegenwoordige heeft opgebouwd? Nieuw, het feit, dat deze eeuw tot het jaar vijftig doet denken aan een berg die òpvoert, van dat jaar af helt tot de komende eeuw? Nieuw, de wet, dat het oude moet wijken voor het jonge en het heden het leven der toekomst voorbereidt? Neen, fin-de-siècle mag in de thans-aan-die-woorden-gehechte beteekenis nieuw zijn, zij bevatten waarheid en zijn dus in de daad oud.’ (p.191-192)