Huysmans in Holland (3)

Hard bewijs heb ik er niet voor, er is vrijwel niets over hem bekend of in ieder geval zeer weinig over hem geschreven (wat ik, bedenk ik me nu, spoedig eens wil gaan doen), maar ik had en heb sterk de indruk dat Adriaan van Oordt – het ‘beroemdst’ door de mystiek-middeleeuwse romans Irmenlo (1896) en Warhold (1906) – een groot liefhebber was van de Huysmans van Là-Bas (1891), La Cathedrale (1898) of L’Oblat (1903). Ik kreeg die indruk wederom toen ik onlangs zijn schets ‘Een Benedictijner Abdijkerk’ las, waaruit enige fragmenten:

‘In de kerk leefde een stille verwachting, waarbinnen kleine geluiden kwamen vallen; teenstappen, lichtzinnig gejaagd, tipten over de steenen vloer, een stoel verschoof met een jankend geluid; hier en daar zeeg een vrouwengestalte vaag ruischend neer; maar hoog boven dreef het klokkegelui in langzaam titanisch gestorm tegen den kerktoren aan(…)
De menschen bereidden zich in gebeden voor, toen uit de sacristie monniken binnen kwamen, twee aan twee in ’t zwarte habijt, dat in veelvuldig plooien rimpelde en in vlakke telkens veranderde vlakken ebde, terwijl de kap naar achter oppuntend, ’t aandachtig gelaat scherp omraamde.(…)
Statig zaten ze in het straffe zwart, van de armen waaierden wijde mouwen en van uit ’t gedonker der kap kleurden het gelaat stevig rood en brandden de oogen hun doorzichtig blauwe lichten tegen den daginval der langgerekte ramen.(…)
En toen de kerk weer ontruimd was, van geluiden, hieven de koorheeren hun gepsalmodieer weer aan, krachtig bewogen woorden, die in een diep geluid verwarmd, voorstroomden als heel laaggehouden orgeltonen.’

(Uit: Nagelaten Werk, 1911, p.1-9, oorspronkelijke plaats en datum van verschijnen mij onbekend.)